Auteur: NWG

Deze Tannine nummer 25 staat weer vol met wetenswaardigheden over wijn en het Nederlands Wijngilde.

	Stevens Aperitief Het voorwoord waarin voorzitter Steven van der Linde over nieuws bij het Nederlands Wijngilde en over wat hem opviel schrijft.
	Marijkes eigen kijk op wijn De vaste column van eindredacteur Marijke Kop over wat haar opviel op wijngebied. Deze keer over “zoet moet”.
	Masterclass Najaarsdag 2024 Onze landelijk NWG Wijnmeester licht alvast een tipje van de sluier op over wat geproefd gaat worden.
	Voorjaarsdag 2025 Wijngilde Gouda nodigt je uit voor een dag met de wijnproefwedstrijd, masterclass en cultuur.
	Leden vragen De vraag gaat deze maand over recycling van glazen flessen.
	Een gewichtige zaak Hoe zwaar is een wijnfles en waarom?
	Wijn zonder wijngaard uit de Rotterdamse haven Over een producent, die een duurzame weg inslaat.
	Wijngaard van Marcos Op vakantie in de wijngaard van Marcos in Noord-Spanje.
	Kleine appellaties Deze maand aandacht voor Château-Grillet.
	De Morgenzon heeft goud in de mond Verslag van een muzikaal bezoek aan De Morgenzon in Zuid-Afrika.
	Website van de maand Aandacht voor de blogs van Miekel Corsten over de Bourgogne.
	Agenda: 30 november 2024 NWG Najaarsdag 12 april 2025 NWG Voorjaarsdag
	Colofon

Aperitief door Steven van der Linde, Wijngilde Amsterdam

Terwijl de meesten van ons weer aan het werk gaan en de vakantie achter ons ligt, sorteren wijnboeren voor op de komende druivenoogst. Dit jaar is naar verwachting wereldwijd een mager wijnjaar. De wijnoogst zal zo’n 7 procent lager liggen ten opzichte van vorig jaar. Dat is het laagste niveau sinds 1961. Op het zuidelijk halfrond, in landen zoals Australië, Argentinië, Chili, Zuid-Afrika en Brazilië, valt de wijnproductie zelfs 10 tot 30 procent lager uit dan vorig jaar. In Europa zijn Italië, Spanje en Griekenland het hardst getroffen door slechte weersomstandigheden, waaronder droogte. Laten we hopen dat deze lagere opbrengst wat meer evenwicht brengt in de situatie van wijnproducerende landen met grote overschotten. 

Tegelijkertijd ontwikkelt de wijnbouw in Nederland zich verder. Onlangs is een nieuwe BOB toegevoegd om de kwaliteit en herkomst van de Nederlandse wijnen te garanderen. De BOB Twente bestaat sinds juli 2024 en vervangt daarmee de voormalige BOB Ambt Delden. Twente is een grote regio met kwaliteitswijngaarden, zoals bijvoorbeeld Wijngaard Hof van Twente. De leemhoudende bodems zijn typerend voor het gebied: het houdt water vast en geeft de druiven een vollere smaak. Daarnaast ligt de temperatuur ‘s nachts gemiddeld iets lager dan in de rest van Nederland waardoor wijnen hun frisse zuren behouden. Ik heb mij al meerdere keren laten verrassen door de kwaliteit van onze Nederlandse wijnen.  

Onlosmakelijk heeft de verkiezing van de Wijnvrouw van het Jaar hier mee te maken. Wie zal Kirsten Abels (Domein Holset) gaan opvolgen? Voor de titel van Wijnvrouw van het Jaar 2024 zijn er tot nu toe vier prominente genomineerden: 

1. Hinke de Jong: Zij is vooral bekend om haar expertise in Champagne. Ze richtte het bedrijf Brouzje op, waarmee ze hoogwaardige Champagnes importeert en levert aan gerenommeerde restaurants in Nederland. Daarnaast organiseert ze ook reizen naar de Champagnestreek via haar bedrijf Champagne Travel. 

2. Anne-Wies van Oosten: Zij is een veelzijdige wijnexpert, is Vinoloog van de Wijnacademie en heeft het WSET Level 4-diploma. Ze runt een wijn- en delicatessenwinkel en beheert de website Anne-Wies.nl, waar ze haar kennis en passie voor wijn, eten, en reizen deelt. Haar uitgebreide ervaring en internationale focus maken haar een sterke kandidate. 

3. Barbara Houtzager: Zij werd in mei 2024 genomineerd. Barbara is wijninkoper voor Ahold Delhaize. Ze werkt met vier vrouwelijke collega’s en samen kopen ze alle wijnen in voor Gall & Gall en Albert Heijn, wat 50% van de in Nederland verkochte wijnen omvat. Daarnaast houdt Barbara zich bezig met het sustainability-programma van het Wine Buying Center.
   
4. Janna Rijpma – Meppelink. Zij is een veelzijdige vinologe, wijnschrijver, bestuurslid van F.I.J.E.V., wijnconsultant en Nederlands enige gastro-entertainer. Met haar baanbrekende “Janna, de wijngids voor vrouwen” introduceerde zij een multi-sensorische benadering van wijnbeleving. Ze adviseert wereldwijd wijnimporteurs en chateau-eigenaren. Zij runt de website nomoh.nl

De winnaar wordt bekendgemaakt in september 2024 tijdens Gastvrij Rotterdam, waarbij zowel de vakjury als het publiek een stem hebben. Genoeg reden om de Nederlandse wijn weer een keer op tafel te zetten. 

Santé. 

Steven van der Linde, Landelijk bestuur | Voorzitter 

Marijkes eigen kijk op wijn, door Marijke Kop, Wijngilde Maastricht

Zoet moet! 

Zoete witte wijnen zijn uit, de consument blieft ze niet meer. Nu golft de smaak van de gemiddelde consument sowieso aardig op en neer, maar zo’n neerwaartse spiraal als de laatste jaren te zien is bij de zoete witte is ongekend. Wijnmakers krabben zich achter hun oren wat te doen, en dus ga ik ze een beetje helpen en wel door een lans te breken voor die prachtige zoete. Met een focus op de wijnen uit de Bordeaux, maar met al die andere mooie zoete-witte-wijnstreken in gedachten. 

Altijd een kwestie van vraag en aanbod  

De absolute top daargelaten – Château d’Yquem krijgt zijn flessen echt nog wel verkocht – is op dit moment het aanbod dus groter dan de vraag. En dan zijn er twee opties: het aanbod verkleinen of de vraag vergroten. Veel wijnmakers in de van oudsher zoete- witte- wijnstreek langs de Garonne (Bordeaux), zoals Cérons, Sainte-Croix-du-Mont en Loupiac, kiezen op dit moment voor de eerste optie en schakelen over op het maken van droge witte wijnen. Op het eerste gezicht een begrijpelijke keuze, want dat proces heb je immers beter in de hand dan het beïnvloeden van de consument. Maar zou je een droge Loupiac dan wel verkopen? Tussen het grote aanbod van droge witte wijnen met veel meer naam en faam val je niet erg op. Volgens mij niet de juiste keuze. 

Charmeoffensief  

Om de wijnboeren te helpen, daarom hierbij een voorzichtige start met de tweede optie: een klein charmeoffensief. Want wat mij betreft mag een mooie zoete witte wijn niet ontbreken in het wijnaanbod. En met ‘mooi’ bedoel ik dan een wijn waarbij zoet, zuur, bitter en alcohol in balans zijn, en die prachtige aroma’s heeft. Aroma’s die zullen variëren afhankelijk van de wijze waarop de wijn gemaakt is, of er wel of geen sprake is van botrytis en niet te vergeten de leeftijd van de wijn.  

Heb je zo’n mooie wijn nog in je kelder of heb je er een op de kop kunnen tikken, drink ‘m dan eens niet als aperitief, als dessertwijn of bij zware kost als paté of foie gras. Maar drink een echt volle zoete (liquoreux, voornamelijk linkeroever Garonne) als dessert en drink de ietsje minder volle (moelleux, voornamelijk rechteroever Garonne) bij een pittige oosterse maaltijd, een vis- of witvleesgerecht met romige saus of gevogeltewild (bijvoorbeeld fazant). Verrassend lekker en weer eens iets anders dan houtgerijpte chardonnay. 

Eigen onderzoek 

Zelf nam ik de proef op de som door een Loupiac Château du Cros 2003 (uit eigen kelder) te combineren met roodbaarsfilet in een bieslookroomsaus. En echt de – in dit geval – tertiaire aroma’s van honing, boenwas en marsepein combineerden fantastisch met de vis en de saus. Kortom, probeer het eens en drink iets lichters als apéritief. Wacht vervolgens niet tot het dessert met het serveren van een zoete wijn, maar serveer ‘m bij het hoofdgerecht. Of skip het dessert en drink in plaats daarvan een glas super liquoreux. En – voor alle duidelijkheid – ze hoeven natuurlijk niet per se uit de Bordeaux te komen. 

Ook ervaring met spannende wijn-spijscombinaties met zoete witte wijn? Laat het de redactie weten. Samen zetten we de zoete witte weer op de kaart: letterlijk én figuurlijk!  

Masterclass, door Gies Stolze, landelijk NWG Wijnmeester

Zaterdag 30 november vindt in de middag traditiegetrouw er op de NWG Najaarsdag weer een masterclass plaats – en dit jaar is NWG’s “eigen” wijnmeester (van Wijngilde Maastricht) de presentator. Ger Dorlo is niet alleen een deskundige en bevlogen wijnmeester, hij is ook natuurliefhebber en francofiel. (Ger wordt in de vierde druk van het boek “Proeven als een Pro” door auteur Cees van Casteren bedankt voor zijn bijdrage). Ger koos voor het thema “De Loire”. Dit gebied is bij velen bekend – en biedt een prachtig gamma zowel witte als rode wijnen. Ger neemt ons mee op reis naar verschillende wijnen [mousserend, wit (droog en zoet) en rood]. Bij de selectie van de wijnen hanteerde hij twee uitgangspunten: geografische spreiding (dus ruwweg van Nantes tot Sancerre) en verschillende druivensoorten (melon de bourgogne, chenin blanc, sauvignon blanc, romorantin, pinot noir, cabernet franc, gamay). Daarbij heeft hij ook gekeken naar de wat minder bekende AOC’s of enigszins ‘atypische’ wijnen (bijv. stevige bewaarwijn Muscadet of rode Sancerre). Ger’s enthousiasme kennende is de verwachting dat hij de proevers enerzijds het nodige over het Loire-gebied zal vertellen (waarbij ook persoonlijke anekdotes aan bod zullen komen) en anderzijds hen ook te verrassen met iets in hun glas dat minder gebruikelijk is. 

De proeverij vindt – bijna traditiegetrouw – plaats in Zeist, en we verwachten dat de deelnameprijs 35 euro voor leden zal zijn.  (NB: er is plek voor max 45 proevers – dus vol = vol). De officiële uitnodiging zal medio september verstuurd worden. 

Voorjaarsdag 2025, door Wijngilde Gouda 

Wijngilde Gouda nodigt je van harte uit voor de voorjaarsdag op zaterdag 12 april 2025. Het belooft een dag vol wijn, cultuur en culinaire verwennerij te worden. 

De ochtend begint met de André de Caluwe Wijnwedstrijd. Deze keer in een nieuw jasje gestoken om de spanning en het plezier nog meer te verhogen. 

In de middag kun je deelnemen aan exclusieve masterclasses, verzorgd door gerenommeerde internationale gasten die hun kennis en passie met ons zullen delen. 

Ook aan jullie partners is gedacht! Voor hen hebben we een speciaal programma samengesteld met cultuur en kennismaking met lokale producten uit de omgeving. 

Mis deze bijzondere dag niet en zorg dat je erbij bent op 12 april!
Meer informatie volgt.  

Waarom worden wijnflessen bijna niet gerecycled? Beantwoord door Reinier Broeks, Wijngilde Arnhem 

Recycling van wijnflessen is een prachtige gedachte en in Frankrijk bijvoorbeeld zijn er al diverse lokale initiatieven. Meestal binnen een appellatie en vaak beperkt tot een enkele wijnboer. De meeste kleine wijnboeren hebben namelijk niet de faciliteiten om (hun eigen) flessen te reinigen en het opslaan van teruggebrachte flessen moet elders gebeuren om verontreiniging door schimmels en insecten in de wijnkelder te voorkomen. 

Uitdaging in Frankrijk is dat appellaties autonoom zijn in het opstellen van regels en het maken van afspraken. Bijvoorbeeld over de vorm van een fles. Vaak zijn dat afspraken tussen wijnboeren onderling, zoals de Neptune-fles van Picpoul de Pinet met het logo van Neptunus op de fles. En nog een mooi voorbeeld: het wapen van Châteauneuf-du-Pape op de fles: de Pauselijke tiara boven de sleutels van de Sint-Pieter. In de Alsace is het weer anders. Daar is de flesvorm – de flûte d’Alsace – vastgelegd in het Cahier des Charges. Deze diversiteit staat een praktische en rendabele recycling in de weg. 

Met al die regels en verschillen is een recycle-systeem voor wijnflessen binnen een land al bijna niet te doen, laat staan over diverse landen heen. Alle (wijn)neuzen dezelfde kant op krijgen is de komende decennia een utopie. Een eerste stap in de goede richting is als producenten van bulkwijnen en grote importeurs de handen ineenslaan en gezamenlijk met een statiegeldregeling starten. Maar ook dat is gezien de grote commerciële belangen haast ondenkbaar. Want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.   

In het streven naar meer duurzaamheid komen bag-in-box, blikjes en papieren flessen eerder in beeld. Voordelen daarvan zijn lagere productie- en transportkosten, efficiënte opslag en veel meer communicatiemogelijkheden. Op het gebied van verpakkingsalternatieven zijn vele initiatieven gaande, waarvan bag-in-box in Frankrijk momenteel wel de meest succesvolle is. 

Het denken over en experimenteren met herbruikbare flessen staat echter niet stil. De wereldwijde beweging het Porto Protocol en Sustainable Wine Solutions uit Londen doen samen onderzoek naar oplossingen, blijkt uit het artikel op Vitsphere. 

Een gewichtige zaak, door Richard van Oorschot, NWG Wijnmeester Wijngilde Arnhem

Het maakt niet uit hoe zwaar een wijnfles weegt, toch? Het gaat immers om de kwaliteit van de wijn die erin zit. Mis! Het blijkt regelmatig dat bij blindproeverijen wijn in een zwaardere fles hoger gewaardeerd wordt dan wijn in een lichtere fles. De proevers dichten de wijn een hogere prijs toe en ook de wijn zelf vinden ze beter.

Een prachtige proef om zelf te doen: Neem drie lege flessen, oplopend in gewicht, allemaal met een inhoud van 750ml. Als het kan met dezelfde vorm, maar kijk maar wat er voorhanden is.. Zet een modern licht flesje van 350-400 gram aan de linkerkant, een reguliere fles van 500 gram leeggewicht in het midden, en een serieus dikke fles van zo’n 750 gram op rechts. Vul de flessen met exact evenveel van dezelfde wijn. Neem een beetje behoorlijke wijn; een fijne Côtes du Rhône bijvoorbeeld. Verpak de flessen in aluminiumfolie of papier en laat proevers zelf hun glazen vullen.

De deelnemers proeven de wijnen om vervolgens hun waarnemingen te bespreken. Kijk wat er gebeurt tijdens de discussie. Als je er geduld voor hebt, laat je punten uitdelen of proefnotities maken. De wijn in de zwaardere flessen worden geheid als meer complex ervaren, en de fles links ‘wat eenvoudig’.

Deze proef is een mooi voorbeeld van hoe niet alleen smaak ons beeld van een wijn bepaald. Ook zeldzaamheid, een mooi verhaal of goede herinneringen bepalen ons plezier. En dus ook het flessengewicht. Dat laatste is eigenlijk jammer. Het proces van wijnmaken kan, als je het goed doet, namelijk met een vrij lage belasting van onze wereld.

Druivenstokken hebben immers weinig mest nodig, en de beweging in de wijnbouw naar meer en meer biologische bestrijding van plagen, betekent een kleinere ecologische voetafdruk. Maar ‘helaas’ wijn wordt zeker niet altijd gedronken waar hij geproduceerd wordt. En dat is begrijpelijk; ons leven als wijnproevers zou immers een stuk minder interessant zijn als we alleen de wijn van om de hoek mochten drinken. Maar het is nu net het transport van wijn dat de voetafdruk groter maakt.

Het gewicht van het glas dat we gebruiken om wijn te verpakken en te verschepen bepaalt ongeveer een derde van de CO2 productie van de wijnindustrie. Dat is nogal wat. Elke gram extra aan een fles kost meer materiaal, en meer brandstofverbruik voor elke kilometer dat het getransporteerd wordt. Zonde, toch?

Laten we daarom het goede voorbeeld geven, en bij wijnmakers, importeurs en wijnwinkels vragen om lichtere verpakkingen. Koop bij die wijnhuizen die het licht hebben gezien. Vertel het aan je buren en je familie bij de bbq. Zo helpen we een klein beetje mee, en het scheelt je je rug de volgende keer bij het verslepen van je aanwinst naar de kelder of de opslag.

Wijn zonder wijngaard uit de Rotterdamse haven door Elske Gravensteijn

Rotterdam Urban Winery lanceerde onlangs hun eerste circulaire wijnen, gemaakt van geredde tafeldruiven. Oprichter Wouter Bijl gebruikt druiven die anders zouden worden verspild vanwege overproductie of kwaliteitsproblemen. Jaarlijks wordt zo’n 1,5 miljoen kilo druiven verspild.  

Bijl gebruikt deze druiven om duurzame wijn te maken, wat ook voedselverspilling tegengaat. Hij selecteert de druiven zorgvuldig en gebruikt traditionele vinificatietechnieken. Daarbij streeft hij naar verdere verduurzaming, zoals waterhergebruik en CO₂-afvang. Bijl’s doel is om de productie op te schalen naar honderdduizenden kilo’s geredde druiven per jaar. 

Lees het hele artikel op FOODLOG – Wijn zonder wijngaard uit de Rotterdamse haven; door Elske Gravesteijn