Het zuidelijkste wijngebied van de EU ligt in de tropen: La Réunion
Het Franse La Réunion staat bekend als het Zwitserland in de tropen. Een wandelparadijs in de Indische Oceaan met steile hellingen, drie grote dode vulkaankraters, één actieve vulkaan en de Piton des Neiges (ietwat overdreven, want er valt nooit sneeuw) als hoogste top van 3.070 meter. En het is het zuidelijkst gelegen gebied van de EU, een ‘gewoon’ departement van Frankrijk.
Alle diepe dalen en kraters hebben een verschillend microklimaat, wat ze geschikt maakt voor specifieke gewassen: Chouchou (soort pompoen) in Salazie, linzen in Cilaos, palmharten aan de zuidkust, pinpin (vrucht van de Vacoa) in Saint Philippe, agave in Entre-Deux en gras in Palmistes (daar dus ook koeien, melk en kaas).
En ja, druiven in Cilaos, sinds 1665. Alleen in die plaats wordt dus ook wijn gemaakt. Zeldzaam, Franse ‘Vin de Pays’ van het zuidelijk halfrond. En van de hoogste wijngaarden van Frankrijk (600 – 1.300 meter). Om er te komen leg je eerst de beroemde ‘weg met 400 bochten’ af, te zien in het reisprogramma Floortje naar het einde van de wereld uit 2016, van Floortje Dessing.
Voor ons was het wel een teleurstelling dat het overgrote deel zoet of halfzoet is, slechts twee droge wijnen worden door de coöperatieve Chai de Cilaos geproduceerd. De bekende gebruikte druivensoorten zijn Chenin Blanc voor wit, en Pinot Noir en Malbec voor rood en rosé. Maar ook de lokale rassen Couderc en l’Isabelle worden gebruikt.
Onze reisgids waarschuwde voor de gevaarlijke wijn van l’Isabelle, die ‘vin qui rend fou’ wordt genoemd, vanwege het (te) hoge methanolgehalte, wat de zenuwen zou beschadigen. In 1935 werd deze wijn in Frankrijk verboden, maar in 2003 werd het verbod door de EU opgeheven.
De wijnen van deze vulkanische bodem proeven fruitig, mineraal en vooral kruidig.
Wij gingen bij de lokale wijnboerin Payet op bezoek en proefden haar Vin Naturel van 100% l’Isabelle. Krachtig, kruidig, nootachtig en wat zoet. De familie Payet produceert sinds het eind van de 19de eeuw wijn. Hun wijnstokken staan er al honderd jaar en de wijngaard is slechts 2,5 hectare De druivenplanten vormen een dikke laag bladeren langs horizontale stokken zodat de druiven worden beschermd tegen de zonnestralen. Vergelijkbaar met het pergolasysteem.. Hun druiven worden heel laat geoogst, vlak voordat zij gaan verschrompelen, waardoor ze heel veel suiker bevatten. Zoveel suiker dat de gistcellen sterven voordat alle suiker is omgezet. Dé reden dat er restsuiker overblijft en de wijn zoet is. Na twee jaar wordt de wijn gebotteld. Hun producten werden vroeger op de rug van een os naar Cilaos vervoerd omdat er nog geen weg was en het dorp afgesneden was van de buitenwereld. Pas sinds 1972 kun je met een auto het wijndomein Payet in Îlet à Cordes bereiken. Naast deze rode wijn verkocht ze ook huisgemaakte jam en andere producten, zoals bonen en linzen.
Een lokale specialiteit is de krachtige Goutali, gemaakt van wijn van l’Isabelle versterkt met de alcohol van suikerriet. Overigens wordt er ook veel vruchtenwijn gemaakt van ananas, lychee en mango.
Opvallend is dat alle druiven (circa. 20 hectare wijngaard) in het westen van de vulkaankrater bij Îlet à Cordes worden geteeld en daar is een reden voor. Vrijwel dagelijks rond 12 uur verschijnen witte wolken, die het uitzicht vanaf de kraterrand onmogelijk maken door de mist. Dus moet de wijngaard profiteren van de ochtendzon. Trouwens, ook wandelaars moeten uiterlijk om 12 uur boven zijn voor het spectaculaire uitzicht. Meer info? https://www.vinotrip.com/fr/blog/vignobles-vins-ile-de-la-reunion
Als je dan toch in La Réunion bent is een korte stop in het 200 kilometer verder gelegen Mauritius, vernoemd naar onze Prins Maurits, logisch. Ook in deze zelfstandige republiek wordt wijn gemaakt. Het eiland is veel vlakker dan La Réunion met een plateau van 600 meter hoog. Het klimaat is door de vele regen tijdens het rijpingsseizoen eigenlijk niet geschikt voor wijnbouw. Het verhaal gaat dat de pioniers zich vergisten en wijnduiven hebben geplant in plaats van tafeldruiven, en toen maar begonnen zijn om wijn te maken. We hadden daar meer geluk met droge wijn. Takamaka en Oxenham zijn grotere producenten.
Ook maken ze op Mauritius vruchtenwijn van ananas en lychee. Van de ‘lycheewijn’ wordt gezegd dat deze doet denken aan Gewurztraminer uit de Elzas.
Wim Schepman