Wijnreis NWG “GOUDA” naar Rheingau, 2 – 7 mei 2022
Verblijfplaats: Hotel Central, Rüdesheim
Maandag 2 mei
Tegen 14.00 uur waren alle deelnemers (17) gearriveerd in Hotel Central. Alle deelnemers…? Helaas3 zieken moesten het af laten weten. Dat was even een domper. Zoals de naam zegt, midden in de stad, maar met eigen (gereserveerde) parkeerplaats.
Het eerste punt op de agenda was een rondwandeling door Rüdesheim. Om kwart voor drie stond de gids, Jacqueline Palzer, klaar om ons op een inspirerende en goed verstaanbare wijze rond te leiden door haar geboorte- en woonplaats. Geëindigd werd bij het Niederwald Denkmal, hoog boven de stad,(op zo’n 300 m. boven NAP) met een fenomenaal uitzicht over de Rijn, Rüdesheim en Bingen aan de overkant (met de bekende Sankt Rochus Kapelle als blikvanger)en de zeer wijde omgeving.
Jammer dat de stoeltjeslift in onderhoud was, nu moesten we per auto, een wandeling was wat veel gevraagd! De avondmaaltijd werd gebruikt bij Strausswirtschaft W.G. Philipp. ( vergelijk met Heuriger in Oostenrijk). Dat wil onder andere zeggen: een eenvoudige, maar hele lekkere kaart en wijn alleen per glas te bestellen. Zoals de Amsterdamse filosoof aangeeft: “Elk nadeel hep z’n voordeel”: hierdoor konden we ongeveer het hele assortiment proeven. Algemene mening: 3 verschillende Spӓtburgunders die van karakter sterk van elkaar verschilden. Alle drie een prima prijs kwaliteit verhouding. Daarnaast een zeer breed spectrum aan wijnen van de Riesling druif. Variërend van 2018 tot 2021, van jonge stokken tot alte reben. Bijzonder goed in combinatie met het eten. De familie Philipp is er bijzonder in geslaagd het ons naar de zin te maken. Een mooi plekje op steenworp afstand van de toeristenval de Drosselgasse, maar veel rustiger en ook druk bezocht door lokals.
Dinsdag 3 mei
Weingut Weiler in Lorch am Rhein. Proeverij door Carolin Weiler. 65% Riesling en 35%
Spӓtburgunder.
Carolin in actie op de “Steillage” De “Felsenkeller” van Carolin
Onze 1 e proeverij was op voorhand al heel boeiend. We proefden 5 Flights van steeds twee wijnen. Elke Flight had een eigen thema. De eerste twee wijnen waren droge Rieslings van hetzelfde jaar, 2021, echter van verschillende bodemsoorten. De 1 e kwam van een zogenaamde Schiefer oftewel Leisteen bodem, de 2e van Quarzit oftewel Kalksteen. Caroline maakte het onderscheid letterlijk tastbaar door iedereen een klein stukje lei- en kalksteen te geven. De vraag was vervolgens, proef je een verschil? Waarbij de opmerking dat beide wijnen precies dezelfde zuur en restsuiker graad hadden. De Schiefer bodem wijn had een iets zoetere aanzet in de mond en had in de afdronk iets meer tannines. De zuren waren verder bij de Kalksteen bodem wijn iets meer aanwezig en deze wijn had een wat langere afdronk. Beide waren voor een prijs van 9 euro prima wijnen.
Wijn drie en vier waren droge Rieslings van de Lage Bodenthal Steinberg. Respectievelijk van 2021 en 2020. De laatste (4 e wijn) was veel complexer. Deze wijn was afkomstig van een 52 graden Steillage met 100% Kalksteen. De 3 e serie bestond wederom uit twee Rieslings. Beide uit 2021. De 1 e , Feinherb, van een leem- leisteen bodem. Deze was duidelijk zoeter dan de 2 e , mild/lieblich, die van een 100% Löss bodem afkomstig was. De 1 e had wat meer proefbare zuren en een redelijke afdronk. De 2 e kwam zoeter over en had een matige afdronk. Beide relatief zoete wijnen (resp. 18. En 40.3 gram restsuiker) konden minder bekoren dan de eerste vier drogere soortgenoten.
In de 4 e serie kwam de Spӓtburgunder aan de beurt. Echter nog niet in haar rode gedaante maar eerst nog als rosé. Wijn 7 was een Blanc de Noir. Deze gaf minder zuur en daardoor een stevigere fruitimpressie. Deze droge Blanc de Noir was een “lekwijn”. De druiven waren dus niet geperst. Alleen door de onderlinge druk van de druiven ontstond het “lekken” (bloeden) en daarmee het sap. Vervolgens werden exact dezelfde druiven wel geperst en leverde dit wijn 8 op. Een Feinherb rosé. Heel bijzonder. Tot slot proefden we twee rode Spӓtburgunders beiden uit 2019. De Pfaffenwies trocken die afkomstig was van een leisteen/kalksteen bodem en de Bodenthal-Steinberg, een pure Kalksteen bodem. De eerste had heel veel smaak. Een mondvullende wijn. De twee was iets steviger en moest duidelijk nog wat langer liggen. Beide wijnen hadden 1 jaar Frans eiken gehad.
Tot slot. Caroline vertelde dat men ooit moest kiezen tussen hout of staal. Qua investering kosten per liter was er een aanzienlijk verschil. Staal 1,50 euro versus hout 6 euro per liter. Verder oogst men meestal half september. Elk jaar met dezelfde ploeg Polen. Caroline liet ons de wijngaarden nog zien. Ultra steile hellingen dicht bij de Rijn. Uitzicht was formidabel. Last van vorst 0.0. dankzij de matigende invloed van de relatief warme Rijn. .
Bijzonderheid: Geheel tegen de zin van vader heeft Carolin zich gemeld als bedrijfsopvolgster ondanks andere beroepsopleiding en ondanks de aanwezigheid van 2 broers. De broers hebben er vrede mee omdat ze denken meer geld te kunnen verdien met werken op een andere plek dan de “Steillage”. Carolin is te zien in de film, die gemaakt is over 4 vrouwelijke wijnboeren met de titel Wein Weiblich der Film (zie you tube). Willen we tijdens een wijnreis eigenlijk geen kelders bekijken, ze zijn immers allemaal min of meer het zelfde ingericht, heeft Carolin ons toch verleid een kijkje tenemen in de oude in de rots uitgehouwen kelder(tje) met veel stalagtieten.
Middag:
Na een voortreffelijke warme lunch bij Benediktinerinnenabtei St. Hildegard gingen we ’s middags proeven bij de firma Georg Breuer in Rüdesheim. Op kruipafstand van ons hotel.
Theresa Breuer leidde de proeverij. Het verschil tussen Weiler en deze VDP wijnmaker was groot. De ochtendpresentatie van Caroline was zeer warm en uiterst persoonlijk. De middagpresentatie mede door de zeer slechte akoestiek, slecht te verstaan en nogal gladjes. Opmerking; deze plek was door ons verkozen boven de gebruikelijke proefruimte in verband met de mobiliteit van enige deelnemers. Breuer is duidelijk een zeer gerenommeerde en gevestigde naam. Zes van de wijnen boven de 40 euro waren al uitverkocht. Vijf nog niet beschikbaar. Ook anders dan bij Weiler was dat het spectrum aan wijnen hier ogenschijnlijk heel breed was. 40 stuks waarvan een drietal zelfs uit
Portugal. Theresa had voor ons 10 wijnen geselecteerd. Niet alleen Rieslings maar ook twee Grauburgunders. Een 2021 (opgevoed deels op groot hout) en een 2019 (deels op kleinhout opgevoed) wijn. Beide vol en breed van smaak maar wel stevig aan de prijs (resp. 15 en 23 euro). M.n. de 2 e was zijn prijs niet waard n.m.m. Wijn 3 en 4 waren respectievelijk een droge Spӓtburgunder en een SB Weissherbst trocken. Vooral de laatste was mooi in balans en zijn 12 euro wel waard als je veel van rosé houdt. De lengte van de afdronk van de 16 euro kostende SB viel wat tegen. Wijn 5 en 6 en de wijnen daarna waren allemaal gemaakt van de Riesling druif. Wijn 5 een halfdroge Riesling opgevoed op staal. Een
aardige wijn met echter een te matige afdronk. Wijn 6 en 7, beide uit 2020, waren Ortsweine. Nummer 6 uit Lorch en nummer 7 uit Rüdesheim. Daarbij de opmerking dat de ligging van de Rüdesheim wijngaard beter t.o.v. de zon is dan die in Lorch. De leisteen/kalksteen bodem zorgt voor veel mineraliteit in de wijnen aldus de brochure. Dit laatste kunnen we thuis toetsen. Tom heeft voor de club een fles a 17 euro van wijn 6 en 7 gekocht. Fles 7 lijkt fractioneel beter dan nummer 6. Wijn 8, de Terra Montosa 2021 (=steile aarde) van 25 euro was heel breed van smaak. Een pracht Riesling. Wijn 9, de Terra Montosa 2018 had 2.5 half jaar hout gehad. Dat proefde je goed. Het maakte deze wijn tot de beste Riesling die we deze dag proefden. Was zijn 38 euro misschien wel
waard. Tot slot proefden we een Auslese uit 2021. Deze bestond voor 60% uit druiven die Botrytis hadden gehad. Een prima wijn.
Drie leerzame opmerkingen. Vatrijping gaat sneller dan flesrijping vanwege het contact met zuurstof. En, rijpere wijnen zijn gastronomisch interessanter. Löss geeft vooral kracht en sap aan de wijn.
Woensdag 4 mei
In het centrum van Eltville-Erbach vond onze 3 e proeverij plaats en wel bij de firma Crass. Hier proefden we onder leiding van Matthias Crass een breed palet aan wijnen. Onderverdeeld naar druivensoort en per druivensoort weer onderverdeeld in Gutswein (Vin de Pays), Ortswein (AOC), Lagenwein (AOC specifiek) en Premiumlagenwein (AOC specifiek maar dan de allerbeste percelen). In totaal proefden we maar liefst 11 wijnen. Na een correcte Grauburgunder uit 2021 proefden we een Gelber Muskateller. Deze was heel fris met een fijne hooigeur. Daarna volgden 2 droge Sauvignons Blancs. De ene afkomstig van leisteen, de ander van löss. De laatste was wat ingetogener, minder stuivend. Beide prima wijnen. De 5 e wijn was een Feinherb Blanc de Noir. Deze wijn was net als eerder geproefde Blanc de Noir wijnen zeer fruitig. Wijn 6 was eindelijk een Riesling. Een Ortswein uit Erbach. Afkomstig van een leem/löss bodem, geen top Riesling, maar wel zeer vriendelijk geprijsd
voor deze kwaliteit (7,40 euro). O.a. een opvallende geur van groene appel. Wijn 7, de Erbacher Hohenrain uit 2020, was ook een Riesling, maar dan een Lagenwein. Duidelijk anders van smaak dan de vorige. Veel aardse tonen. Prima wijn voor 9,90 euro. De laatste Riesling was afkomstig van een premium Lage. De Erbacher Siegelsberg 2020. Een zeer goede wijn. Zeer rijk aan aroma’s en met een lange afdronk. Of deze wijn twee keer beter is dan de vorige is lastig objectief vast te stellen. Qua prijs was dit in elk geval wel zo (18,90 euro). Vervolgens volgde de overstap naar rood. Maar liefst drie Spӓtburgunders uit 2019. De 1 e , een Ortswijn, had 1 jaar hout gehad en was nog behoorlijk tanineus. Boeiend in dit kader is de vraag of dit SB streekeigen is of dat de tijd deze wijn nog iets ronder en zachter zal maken. De Erbacher Michelmark was een Lagenwijn die we t.z.t. ook zullen inzetten in onze Rheingau proeverij. Een mooie wijn voor 15,90 euro. Tot slot was Erbacher
Siegelsberg Spӓtburgunder de afsluiter. Een dijk van een wijn voor 21,90 euro waar ook voor geldt dat deze “strak” was gemaakt. M.a.w. geen zoete Engelse drop achtige PN aanzet maar een strak droge wijn met veel smaak nuances en een lange afdronk. Wat zal de tijd met deze wijn doen?
Ter afronding over Crass. 11 evenwichtige betaalbare wijnen geproefd vanuit een breed aanbod. Zeer open en eerlijke presentatie. In dat kader gaf hij o.a. dat 18/19 zeer goede SB jaren zijn maar dat 20 ook goed is. Tot slot kreeg de club nog een Sekt cadeau. Zeer tot de verbazing van onze presentator stond deze niet op ons “wens” lijstje.
Na een prima lunch langs de Main in Flörsheim bei restaurant zum Hirsch, kwamen we iets te laat aan bij Joachim Flick in Flörsheim- Wicker. Onder zijn leiding proefden we vervolgens 10 wijnen in een prachtig ruim wijnlokaal. De heer Flick had een brede selectie voor ons gekozen. De Weissburgunder 2021 (50% hout) vormde meteen al een goede start. Zeer stuivend, mooie balans tussen zoet, zuur en bitter en een zeer fraaie afdronk. 8,90 euro is een prima prijs voor deze wijn. Wijn 2 was wederom een Gelber Muskateller. Fris met een zeer breed smaakpallet. Een echte zomer- terraswijn. Met 8,90 euro wederom een prima P/K verhouding. Wijn 3, een wat eendimensionale rosé van de Spӓtburgunder uit 2021 was niet verkeerd, mits je van hele strakke Rosé’s houdt. De instap Riesling uit 2021 voor 8,00 euro was lekker mond vullend. O.a. appel, Citrus en perzik tonen. Prima wijn voor deze prijs. Dit laatste geldt ook voor wijn 5. De Wicker Riesling Trocken. Een wijn van
oude stokken met veel diepgang. Wijn 6 kwam uit Lorch. De Lorschhauser trocken 2021. Relatief gesloten. In de smaak veel mineraliteit maar iets minder dan de vorige wijn. Of dit komt door de ligging (Lorch) of het relatief wat mindere jaar is de vraag. Wijn 7 was van koninklijk niveau en niet alleen vanwege haar naam. Deze Riesling Hochheimer Konigin-Victoria berg was zijn 14, 50 meer dan waard. Mond vullend met een brede afdronk. Prachtige evenwichtige zoet, zuur en bitter balans.
Gaan we in de Rheingau proeverij t.z.t nog een keer samen beoordelen. De 2020 Wicker Nonnenberg was iets meer mineralig maar ook wel iets minder verfijnd dan zijn voorgangster. Overigens nog steeds een prima wijn. Vervolgens een Spӓtburgunder. De 2019 Stein Rotwein. Een warm type Pinot. Zoete aanzet met Engelse drop en daarna een lange verfijnde afdronk. 18 maanden groot hout heeft deze wijn gehad. 12,80 euro zeker waard. We eindigden met een Hochheimer 2021 Königin Victoriaberg Riesling Kabinett. Een prima dessertwijn met maar 8.5% alcohol.
Donderdag 5 mei.
Even een onderbreking. Bijna traditioneel, een ingelaste vrije dag. Aan ieder de keuze om zich zelf te amuseren. Mogelijkheden te over. Kiest de een voor de Jugendstil tentoonstelling in Museum Wiesbaden, kiest de doorgewinterde wijnliefhebber voor de Vinothek RheinWelt in Rüdesheim (op loopafstand van ons hotel). Hier in de voormalige fabriek van Asbach Uralt, in de reusachtige met glazuur betegelde tanks (60.000 liter!) is er volop gelegenheid om wijn te proeven van meer dan 100 wijnboeren uit de Rheingau. Het bijbehorende restaurant is zeker een bezoek waard. De uit Zuid Afrika afkomstige bedrijfsleidster helpt je enthousiast verder, desgewenst “in die Afrikaander taal”
Weer anderen gebruiken de dag om te wandelen.
Vrijdag 6 mei
Toni Jost entree panorama foto Bacharacher Hahn
Om negen uur klaar voor vertrek richting Bingen met de Rheinfӓhre. Het is alweer de laatste volledige proefdag. En wel in Bacharach bij de firma Jost. Vader en dochter Jost werken met de wijn terwijl Frau Jost een geweldige presentatie gaf. Veel goed verstaanbare informatie. In totaal werden 11 wijnen geproefd. Hoewel de firma Jost zich een Riesling wijnboer noemt, startten we met een Weissburgunder uit 2020. Mond vullend, stevig en met veel lengte. Prachtige eetwijn. Een A typische Weissburgunder. Een wijn met een verhaal op een Riesling wijngoed. Vervolgens volgden 3 tweetallen. Een Bacharacher 2020 Riesling en de Jodocus (= ludieke vertaling van Jost) 2020, ook een droge Riesling. De eerste van een leisteen bodem aan de oever van de Rijn, de tweede van löss/leemgrond uit de Rheingau. Verder van de Rijn. Twee verschillende wijnen. De eerste met veel fruittonen, stevige zuren en een mooie zoete aanzet. De 2 e meer kruidig, mineralig. Bittere tonen
domineerden bij deze wijn. De laatste meer een eetwijn dan de eerste aldus Frau Jost. Wijn 4 met de bijzondere naam Devon S 2020 was een droge Riesling. Weer van een leisteen bodem. Overigens wel met een minerale ondertoon. Iets verfijnder dan wijn 2. Het verschil tussen deze wijn en wijn 2 was kleiner dan het verschil bij het vorige duo. Wijn 5 met als naam Alte Reben 2020 had haast iets “hartigs” in de smaak. Een mooie droge Rieling. Wijn 6 heette Im Hahn was wat heet een Grosses Gewachs wijn. Een 2018 met een enorm brede smaak en een prima zoet/ zuur/ bitter balans. Voor23,80 euro overigens niet tweemaal beter dan de vorige twee wijnen. Wijn 7, ook een Riesling 2018, genaamd Riesling R, de tegenhanger van wijn 6, viel wat tegen. Oorzaak, teveel hout? Wellicht daardoor te drogend en te geparfumeerd. Wijn 8 was een rode Spӓtburgunder. De Bacharacher 2020, een wijn met een warme geur en smaak en veel verfijning. Kan zeker nog 5/6 jaar liggen en is
dus nog zeker niet op haar top. Ter formele afsluiting proefden we de Im Hahn Grossen Gewachs een top Spӓtburgunder. Heeft alles wat je van een top wijn mag verwachten. Lengte, diepte en breedte. Geweldig, vijf plusjes op een schaal van vijf.
Als “bonus” mochten we een Jodocus 2012 proeven. Deze inmiddels 10 jaar oude Riesling smaakte nog erg goed. Opvallend was de geur van gember. Bonuswijn 2 was een Wallufer Walkenberg 2008 Spӓtlese. Een Rheingau wijn met slechts 8% alcohol. Een lekkere dessertwijn die helaas wat zuren miste en daardoor wat aan frisheid inboette. Tot slot nog een korte samenvatting van het vele leerzaams dat er werd verteld. De regen wordt steeds minder en er is steeds meer zon in de Rheingau. Dat is o.a. niet goed voor de Riesling. Ook is het daardoor lastig om het alcohol percentage van de wijnen laag (12%) te houden. Zeker in de lager gelegen delen die warmer zijn. Het is de vraag hoe de toekomst van de Riesling, een bodem en klimaat gevoelige druif, eruit gaat zien. Het druppel irrigatie systeem van de familie Jost werd uitgelegd. Een zeer inventief (Rijn water) systeem dat nauw luister qua afstelling. Teveel water leidt tot een te geringe zuigkracht van de druif. Te laat of weinig
druppel irrigeren tot lastig herstelbare schade. Dochter Jost meet voor dag en dauw regelmatig de zuigkracht teneinde tot een optimale afstelling te komen. Leisteen geeft zure bodems. Die zijn minder geschikt aldus Frau Jost voor rode wijnen! Uitzondering is het Ahr gebied. Voordeel van de opwarming; de marginale wijngaarden, die vader Ton Jost 25 jaar geleden gekocht heeft, leveren steeds betere (Riesling) druiven.
Na de geweldige proeverij bij Jost en een wandeling door het prachtige Bacharach, krijgen we een prima “afscheidslunch” voorgeschoteld bij de familie Stüber (Rhein Hotel Bacharach). Tijdens de lunch zijn er dankwoorden aan het echtpaar de Jong, m.n. Dirk, voor de organisatie.
Restaurant Stüber Januskop op terras
Gelukkig hoeven we ons niet te haasten van onze volgende gastheer. Het is nog wel even een stukje rijden om bij het wijngoed Klerner in Walluf te komen. Daar proefden we 10 wijnen uit een breed spectrum vriendelijk geprijsde wijnen uit deels “oudere” jaargangen. Wijn 1 de Wallufer Berg Bildstock Riesling Kabinett trocken 2020 was een mooie instapwijn met een zeer vriendelijke prijs van €6.50. Gevolgd door een 2018 Wallufer Walkenberg Riesling Spatlese. Opgevoed op groot hout. Ook een prima slok. Wijn 3 was wederom een Riesling. Wederom van de Wallufer Berg Bildstock. Deze was echter halfdroog. Geen hoogvlieger maar wel voor €6,50 een wijn met een prima prijs/kwaliteit verhouding. Wijn 4 was een vatmonster van een 2021 Riesling Kabinett. Wijn 5 was de 2021 ROTER Riesling Kabinett. Heel fris met een wat matige afdronk. De Roter riesling is volgens de wijnboer in feite de oerriesling. Roter vanwege de rode schil, echter nog niet overal in Duitsland toegelaten als kwaliteitswijndruif. Opmerking; het lijkt een uitgemaakte zaak dat bovenstaande opvatting niet juist is. Het zou gaan om een mutant van de oorspronkelijke witte Riesling. Voordeel van de rode schil is een verminderde gevoeligheid voor zonnebrand en beter bestand tegen schimmel infecties.
Wijn 6 was de Rosa Chardonnay spӓtlese 2020. Een Australisch zoet aandoende Chardonnay. Je moet ervan houden. De 7 e wijn, een Blanc de Noir 2021 SB. Minder zuur van smaak dan sommige Rieslings. Is in toenemende mate populair, vooral bij de jeugd. Frisse smaak met tonen van rabarber. Wijn 8 een Wallufer Grauburgunder 2021 is een wijn waar je wel of niet van houdt. Tot slot twee Spӓtburgunders. Een 2017 en een 2015. Eerste was beter in balans dan de 2 e . Deze had een te stevige vanille/houtsmaak en was eendimensionaal in haar afdronk. Dat gold niet voor de 2017.
Weingut Klerner
Zaterdag 7 mei
Inpakken, afrekenen en uitchecken, voordat we naar onze laatste proeverij gaan. Dit is een
bijzondere proeverij bij Carl Jung, een van oorsprong een wijngoed dat als eerste al meer dan 100 jaar alcohol vrije wijnen maakt. De huidige eigenaar, Carl Jung heeft speciaal voor ons z’n vrije zaterdag geofferd. Normaal vinden er geen excursies plaats en is er geen verkoop aan particulieren. Het volledige verslag is ook separaat beschikbaar (o.a. als copy voor ons lijdblad Tannine). Voor de volledigheid wordt het hieronder “geplakt”. Herhalingen zijn dan ook geen senior momentjes, maar vinden hun oorzaak in de complete copy / paste van het oorspronkelijke artikel.
Bijzondere Proeverij voor “Gouda” tijdens de wijnreis 2022 (Rheingau)
Tijdens de wijnreis is de laatste proeverij gepland op de zaterdagmorgen, voorafgaand aan het vertrek naar huis. Om de chauffeurs niet in gevaar te brengen was gekozen voor een proeverij van zogeheten alcoholvrije wijnen. In onze standplaats Rüdesheim (a/d Rijn) is de firma Carl Jung gevestigd. Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het maken van dit type drank. Deels onder eigen label, maar ook voor andere wijngoederen, die deze trend zien als een uitdaging of bedreiging.
In het eerste contact gaf dhr. Bernhard Jung aan, dat het bedrijf in principe geen rondleidingen doet en dat er geen verkoop aan privéklanten is. Na uitleg over ons Wijngilde, het doel van ons bezoek, uitbreiding van kennis en serieus proeven, werden we alsnog uitgenodigd voor een bezoek. Het liefst op zaterdag omdat dan het bedrijf grotendeels stil ligt. Kortom “kat in ’t bakkie”! Een stukje geschiedenis: Van oorsprong was het bedrijf een wijngoed in Lorch a/d Rijn. Een verre oma Jung deed de buitendienst en was daarbij doortastend en zakelijk succesvol. Op éen van haar klant bezoeken trof ze een trouwe klant aan, die volgens dokter absoluut geen alcohol meer mocht drinken (lever problemen?) en daarom ook voortaan geen wijn meer zou kopen. Thuisgekomen werd naar een oplossing gezocht en een poging gedaan om alcohol vrije wijn te maken. Het resultaat, om zo een klant te behouden, was niet erg hoopgevend. Latere generaties Jung, die chemisch en
technisch beter onderlegd waren, kwamen tot de slotsom dat de gebruikte destillatie temperatuur de bottleneck vormde. De oplossing lag in destillatie bij lage temperatuur onder vacuüm. Die techniek is zo’n 100 jaar geleden sterk verbeterd en er rusten een aantal wereldpatenten op naam van Carl Jung voor het procedé. In de 30er jaren was de installatie al zover geperfectioneerd, dat “opa Carl” in staat was in Rüdesheim het huidige pand met wijnbergen te kopen. Het “optrekje”, de Boosenburg, stamt uit de 9 e eeuw en vormt tot de dag van vandaag een markant punt aan de Rijn. De oorspronkelijke slotgracht is later overdekt en de ontstane ruimte vormde de eerste kelders.
BOOSENBURG
Het huidige bedrijf maakt zelf geen wijn meer. De wijnbergen zijn verpacht en de te déalcoholiseren wijn wordt aangekocht. De reden om zelf geen wijnbouw meer te bedrijven heeft 2 gronden. De verdergaande specialisatie en het maken van alcoholvrije wijn vraagt om een gistvrije omgeving. In elke wijnkelder overleven de gisten die gebruikt zijn. Zowel die uit het veld als de ooit aangekochte (die waarschijnlijk nog sterker). Van dit kant en klare product wordt elk uur tijdens de productie monsters genomen om sporen van gist te detecteren.
Normaal vinden er geen excursies plaats op dit bedrijf. Dit om hygiëne redenen en vanwege de ruimte. Omdat “onze club” toch een andere insteek heeft dan de doorsnee consument, heeft de huidige directeur, Bernhard Jung z’n vrije zaterdagochtend voor ons geofferd. Dat niet voor niets. We zijn onder de indruk geraakt van de enorme getallen, de hele keten EN het eindproduct. Meer dan 10 miljoen flessen verlaten het bedrijf. Aanvankelijk naar landen met anti alcohol beleid, zoals de VS in de 30er jaren en het Midden Oosten, maar ook naar landen met een hoge belastingdruk, zoals Scandinavië. In Noord Europa geldt; géén alcohol, géén belasting! Tegenwoordig ook dichter bij huis, horeca, restaurants etc. Ook in Nederland zijn deze wijnen (goedkoop en accijnsvrij) te krijgen.
Alle te verwerken wijn wordt aangekocht. Niet elke wijn voldoet aan de eisen van de firma. Bij voorkeur worden wijnen gebruikt die niet al te hoog in de zuren zitten. De zuurgraad neemt immers toe na het onttrekken van de alcohol door afname volume bij gelijkblijvende hoeveelheid zuur. De meeste wijn komt uit Spanje. Veel gebruikte druiven zijn Airèn en Tempranillo. De wijnen worden geselecteerd door “de buitendienst”, zij bezoeken de wijngoederen, nemen monsters en de geschikte wijn wordt gecontracteerd en op afroep verwerkt. Aan de hand van de monsters, genomen op het bedrijf van herkomst, wordt in Rüdesheim, bij aankomst per tankwagen, gecheckt of het inderdaad de gecontracteerde partij betreft. Bijna dagelijks komen tankwagens wijn lossen. De aangevoerde wijn wordt volgens een volcontinu proces in een 10 meter hoge (vacuüm) kolom van z’n alcohol ontdaan. Het product gaat van wijnwetgeving naar levensmiddelenwetgeving. De fles
alcoholvrije wijn bevat daarom ook veel meer productinformatie dan de wijn (maar dat komt er wel aan). De kolom waar de alcohol wordt onttrokken is door de belastingdienst verzegeld. Het is imposant te zien dat een continue stroom alcohol het apparaat verlaat. Deze stroom is belast met €18,– per liter. Letterlijk een mooie melkkoe voor de fiscus als je bedenkt dat het gemiddelde alcohol percentage van wijn eerder 13 is dan lager…. Deze alcohol is door z’n zuiverheid het goud van het bedrijf! Het is een gewild product door het totaal ontbreken van foezelolie. Bij elke normale (warme) destillatie is deze fractie hogere alcoholen min of meer aanwezig. Alcohol zonder dit bijproduct smaakt opvallend zacht en wordt niet alleen in de medische wereld, maar ook voor brandy enz. gebruikt.
Het bedrijf is een echte uitdaging voor de afdeling logistiek. De voorraad flessen voor 2 dagen productie is ongeveer voldoende voor een hele jaargang van een (kleine) wijnboer. De opslag van het gerede product (alcoholvrije wijn) is ook slechts toereikend voor een paar dagen. Daarna vindt opslag plaats in een reusachtige hal elders. De alcohol moet nog enige tijd op het bedrijf blijven (om fiscale redenen) en ligt te rusten in houten vaten.
Alcoholvrije wijn zou op grond van de bewerking duurder moeten zijn dan de wijn met. Maar de “subsidie” komt via de alcohol die gewonnen wordt.
Bestaat er wel behoefte aan zo’n product? Je kunt dan toch beter druivensap nemen!
Gezien de ontwikkeling van het bedrijf Carl Jung is er zeker plaats voor dit product. Niet alleen op grond van geloofsovertuiging, maar ook voor mensen die intensief bezig zijn met hun gezondheid. Een niet te onderschatten grond van bestaansrecht vormt de sociale druk in omgevingen waar “normaal” alcoholische drank wordt geschonken (recepties etc.). Bedenk wel dat dit product aanmerkelijk minder calorieën bevat dan het uitgangsproduct, maar ook veel minder dan de meeste sapjes en andere soorten fris. In principe is een beendroge alcoholvrije wijn dan ook een “Zero” product! Voor de smaak (balans) en het mondgevoel wordt er wel suiker toegevoegd, maar meestal per liter veel minder dan in doorsnee drankjes. De hoeveelheid staat op het etiket (evenals de energie inhoud). Voor de verstokte wijndrinker is het niks. Hij zoekt teveel naar de hem vertrouwde smaak van een Bordeaux of Bourgogne etc., maar de minder wereldvreemde wijndrinker zal beseffen
dat je hier te maken hebt met een heel ander product dat uit wijn gemaakt is! Hij die op zoek gaat naar de smaak en geur van echte wijn wordt teleurgesteld. De alcohol in de wijn is niet alleen een belangrijke smaakdrager, maar draagt ook de “neus” in het glas. Dat laatste valt ook het eerst op bij het ruiken aan het glas; weinig neus!
De proeverij van de voorgestelde producten:
Algemeen, weinig neus. Meestal lekker fris, rins. Zeker niet onsmakelijk en een prima product voor de chauffeur, zittend op het terras in de zon. Je wordt er niet “pap zat” van en het is een prima dorstlesser, die bovendien zeer geschikt is om te mixen met andere drankjes.
Kort samengevat deze proeverij was een eye opener en een belangrijke bijdrage aan de
meningsvorming rond dit product. Ook ondergetekende behoorde tot de categorie van wijndrinkers die dacht in de trant van “dan kan je toch net zo goed druivensap nemen”. Nee dus! Het is (heel) anders! Een product voor een andere, snel groeiende doelgroep! Niet voor de verstokte wijndrinker, maar voor de nieuwsgierige wereldburger, die eventueel ook nog de al of niet terechte bezwaren tegen het gebruik van alcohol meeneemt.
NASCHRIFT: De afdeling Gouda van het NWG kan terugkijken op een geslaagde wijnreis. De doelstelling, de Rheingau van Noord tot Zuid te doorkruisen en daarbij niet alleen maar Riesling en Spӓtburgunder te proeven is gelukt. Ook is er bewust voor gekozen om nu eens niet de bekende toppers te bezoeken (met uitzondering van Breuer). Jammer genoeg was Kloster Eberbach niet bereid de (prijzige) standaard proeverij met een medewerker om te zetten in een sessie met een wijnmaker en door ons gekozen wijnen. Dit oudste (grote) wijngoed van Duitsland moet dan maar privé bezocht worden! Er is veel te zien weet ik uit eigen ervaring. Kortom: Goede wijnen, een afwisselend landschap, prima restaurants, alles ruim binnen het budget en niet ver weg, wat wil een mens nog meer?
Dit verslag kwam tot stand uit een copulatie van pennenvruchten van Tom Schaafsma en Dirk de Jong. In de toekomst zit er voor ALLE leden zeker een Rheingau proeverij in het vat.
Niet alle beeldmateriaal is van eigen hand, een aantal is “gepikt” van facebook en websites van betrokken bedrijven.
Voor liefhebbers; alle mailadressen op aanvraag (via jong.oudewater@wxs.nl) verkrijgbaar.