14 e WIJNGEBIED in DUITSLAND? Alweer ruim een maand geleden waren Ynnit en ondergetekende op stap met het RheingauerWeinKonvent. Zeg maar het NWG van de Rheingau, maar dan met zo’n 600 leden. Ondanks de grootte dezelfde problematiek als het NWG; vergrijzing en moeite om het ledenbestand op peil te houden. In de gloriedagen meer dan 1000! In het kader van de “Grosse Konvents Tagen”, kortweg Groko, werd o.a. een trip georganiseerd naar Limburg a/d Lahn e.o. Even ter oriëntatie: Limburg a/d Lahn ligt rechts van de Rijn op de hoogte van Koblenz, niet ver van de A3. De trip was niet vanwege het schilderachtige stadje met haar vele vakwerkhuizen, de Dom en de mooie natuur langs deze zijrivier van de Rijn, maar vanwege de wijnbouw! Al heel vroeg vond er wijnbouw plaats. Karel de Grote heeft zich volgens de geschriften toen al ingezet voor de verbetering van de kwaliteit. Echter de oorspronkelijke wijnbouw is door allerhande oorzaken, zoals de kleine ijstijd, de 30 jarige oorlog, de druifluis en niet in de laatste plaats door de concurrentie van de beter toegankelijke wijnbouw langs de Rijn, bijna volledig ten onder gegaan. Nu vindt er een (bescheiden) revival plaats. De wijnboeren lopen over van enthousiasme. Aan hen zal het niet liggen. De opwarming van de aarde werkt in hun voordeel. Bovendien kunnen ze prima op de al rijdende kar springen van het ecotoerisme in het gebied langs de rivier. Fietsen langs de Lahn is goed georganiseerd met goede wegbewijzering, bagage transfers en prima gastronomie. Een tweesporenbeleid is in dit gebied goed mogelijk. Eén die aansluit bij de traditie met de traditionele rassen zoals Arbst, Schwarzer Heunisch, Roter Riesling en Weisser Traminer en de andere poot die goed aansluit bij de perceptie van het gifmijdend deel der natie met de aanplant van PiWi’s zoals Solaris, Johanniter, Souvignir Gris, Pinotin, Rondo, Cabartin etc. Tijdens de presentatie over het gebied met o.a. de aanleg van de stadswijngaard, de Schlossgarten (hartje stad), werden de diverse wijnen geproefd volgens het 20 punten systeem (gaf wel wat commotie bij de oudere leden) en ik moet zeggen dat het met het technisch kunnen van de wijnboeren wel goed zit. Sommige soorten zoals Arbst, daar moet je wel even aan wennen. , maar qua niveau deden de wijnen zeker niet onder voor de (sub) top van de wijnen uit de Lage Landen”. Met de uitstraling van het gebied zit het ook wel goed. Veel groen, veel historie (vakwerkhuizen), goede infrastructuur zonder al te veel voortrazend verkeer (m.u.v. A3 en ICE) en een goede Gastrosector als steuntje in de rug. Maar de wens om 14 e wijngebied van Duitsland te worden zal nog wel een illusie blijven. Voorlopig wordt het tot de “Mittelrhein” gerekend, ook al zijn de omstandigheden er anders. Toch is het zo’n gebiedje om in de gaten te houden, zeker gezien het gebodene en de bestaande ambities in combinatie met de opwarming. Echt iets voor degene, die iets anders zoekt dan Chardonnay en Pinot Noir. Wie ben ik om te twijfelen aan de kans van slagen, de Runkeler Rote weer de glans te geven van anderhalve eeuw geleden? Aan de wijnboeren, de Bisschop en de burgemeester van Limburg zal het niet liggen zo bleek tijdens de presentatie………….
CHIP: Als wapen tegen diefstal en vervalsingen van wijn is een chip ontwikkeld, een NFC (Near Field Communication), chip, die op korte afstand afleesbaar is met telefoon of speciale chipreader. De chip bevindt zich in de sluiting van de fles (kurk of schroefdop). Middels blockchain technologie is de chip en de fles te volgen. Op het moment dat de fles geopend wordt, wordt dat geregistreerd. Tijdens de jaarlijkse veiling van VDP wijnen in Kloster Eberbach in 2022 is er voor het eerst gebruik van deze technologie gemaakt. Elke fles krijgt een unieke chip! Vervalsingen en gestolen flessen kunnen zo gemakkelijk worden getraceerd.
BUBBEL DROOG? . brut nature (minder dan 3 g/l Restsuiker) . extra brut (tot 6 g/l Restsuiker) . brut (tot 12 g/l Restsuiker) . extra trocken (12 tot 17 g/l Restsuiker) . trocken (17 tot 32 g/l Restsuiker) . halbtrocken (32 tot 50 g/l Restsuiker) . mild (meer dan 50 g/l Restsuiker)
WIJNEXPORT naar RUSLAND? Ondanks de boycot is de export in 2022 van zowel stille wijnen als die van Bubbels behoorlijk toegenomen. Stille wijnen noteren een plus van ca. 40 miljoen Euro (+ 30%) en de bubbels een plus van ca. 4% (totaal ongeveer een kwart miljard). Dit komt naar voren bij het analyseren van exportcijfers van landen die doorlevering toestaan. Zo heeft Letland een belangrijke rol bij doorlevering van schuimwijn. Wodka voor jan Soldaat en de betere wijn voor de elite en de macht?
NOPA?? Er wordt in de wijnwereld steeds meer geanalyseerd. NOPA is slechts 1 voorbeeld daarvan. Deze afkorting geeft aan hoeveel N (ja u leest het goed STIKSTOF!) in de most ter beschikking is voor het gisten. Zonder goed N voorziening, verloopt de vergisting niet volgens plan met als gevolg dat er fouten in de wijn ontstaan zoals de geur van rotte eieren (H₂S). Door het afzweren van kunstmest en deze niet vervangen door dierlijke mest (kompost is relatief N arm) kan de hoeveelheid N in de most zo marginaal zijn, dat er gisting problemen optreden. Dat geldt voor ALLE gisten. Zowel voor die uit het veld als die van een fabrikant. Lange periodes van droogte kunnen dit probleem nog versterken omdat er dan nog minder aanvoer vanuit de bovenste aardlagen plaats vindt. In gebieden met een meer gemengde agrarische activiteiten zal het minder snel tot problemen leiden. Maar in veel gebieden met vrijwel uitsluitend wijnbouw is het een reëel gevaar. Dat brengt me meteen tot de volgende vraagstelling.
Past wijnbouw wel in circulaire landbouw? Of moeten we weer terug naar de goede ouwe tijd met het gemengde bedrijf? Het komt natuurlijk wel heel biodivers over om een paar schapen in de wijnberg te laten lopen of met het paard het veld werk te doen. Maar als dierenarts kan ik u wel zeggen dat schapen tekorten oplopen bij uitsluitend beweiding in de wijnbergen. Nog afgezien van het gevaar voor Kopervergiftiging (chronisch en acuut) bij Bio bedrijven die Koper blijven inzetten. (Opm: niet elk schapenras is hier even gevoelig voor)
Onze eerste proeverij op 10 februari 2022 hebben we – voor alle zekerheid – online georganiseerd. Corona was nog zo grillig dat we het niet verantwoord vonden om de proeverij fysiek te organiseren. Zelfs als de maatregelen van overheidswege het hadden toegestaan. Het organiseren van een online proeverij brengt voor een jonge afdeling weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Het uitzoeken van proefflesjes, het kiezen van een transporteur en ga zo maar verder….maar het is prima gelukt en we kijken terug op een geslaagde avond met als thema Zuid Italië. Onze wijnmeester heeft ons zeer deskundig door de geheimen en verrassingen van de hak en teen geleid en ook Sicilië is niet vergeten. Molise hebben we voor deze proeverij gerekend tot het zuiden van Italië.
Online blijft next best, maar was een uitkomst in tijden van de pandemie.
Geproefde wijnen Zuid Italië
Greco di Tufo, DOCG, Feudi di San Gregorio, 2020, 12,5%. Regio Campania.
Bianco Salento IGT, San Marzano, Edda, 2020, 13,5%
Tintillia del Molise DOC, Tenimenti Grieco, 200 metri, 2018, 13,5%.
De Maastrichtse afdeling van het Nederlands Wijngilde is op 16 juni j.l. van start gegaan met een spetterende online proeverij over het mooie wijngebied Piemonte. Fred Nijhuis, wijnschrijver én ambassadeur van I Vini del Piemonte nam ons op zeer enthousiasmerende wijze mee in de geschiedenis, bodem, klimaat en wijnproductie van dit bijzondere stukje Italië. Hij vertelde natuurlijk ook over de druivensoorten en beperkte zich daarbij niet tot de usual suspects. Zelfs de ervaren Piemonte kenners onder ons werden verrast met info die hen nog niet bekend was. En tussendoor konden we natuurlijk proeven. Maar liefst negen kleine proefflesjes waren een paar dagen voor de proeverij afgeleverd. Waaronder drie flesjes met de relatief onbekende witte druif ‘timorasso’. Drie verschillende jaren, drie verschillende producenten met ieder hun eigen stijl..….met als resultaat…drie heel verschillende wijnen. Daarna waren de rode aan de beurt. Langzaam opbouwend van dolcetto, via barbera, croatina..naar de kwalitatief belangrijkste rode druif, de nebbiolo. Met die laatste druif maakten we een tourtje van hoog in de Piemonte naar de crème de la crème…de Barolo.
Een mooiere start van ons wijngilde hadden we niet kunnen bedenken. In september gaan we live van start. De eerste proeverij is 9 september 2021, Buitenplaats Vaeshartelt met als thema ‘ontdek ook de minder bekende witte wijnen uit de Loire’. Deelname is nog mogelijk. Aanmelden kan tot 16 augustus 2021. Maar let op: leden van het Nederlands Wijngilde hebben voorrang. Lid worden of meer info? Stuur een email naar Wijngilde Maastricht
INTRO: Op 14.09 is onze tweede fysieke proeverij volgens Corona reglement gehouden. Aanvankelijk stond Duitsland met 3 gebieden op het programma. Min of meer met het idee een soort competitie van deze gebieden te houden. Drie leden zouden wijnen inbrengen uit “hun” gebied. Baden door Jan Martijn, Franken door Tom en Dirk zou de Nahe voor zijn rekening nemen. Tijdens het opstellen van de lijst te proeven wijnen bleek de aanvankelijke competitie gedachte steeds meer een kronkel te worden. Daarom is besloten om de opzet te veranderen en de wijnen te laten beoordelen op de verschillende vinificatie methodes. Steeds werden 3 wijnen tegelijk gepresenteerd. Bijvoorbeeld 3 Grauburgunders. Eén met uitsluitend RVS, één uit een groot vat met lang gist contact en eentje met barrique opvoeding. De laatste ronde was voor de ACOLON gereserveerd.
ACOLON: de naam doet lang niet bij iedereen een belletje rinkelen. Het is daarom wel goed om wat dieper in te gaan op deze “Neuzüchtung” (nieuw ras) Eerst even een stukje historie: Deze rode druif is ontstaan uit een kruising (1972) van Blaufränkisch en Dornfelder. De BF is voor Oostenrijk een belangrijke kwaliteitswijn leverancier, die in Duitsland ook te boek staat als Lemberger, een “oud” Europees ras. Dornfelder daarentegen is een jong ras, puur “gemaakt” als kleur druif. Deze druif geeft zeer veel kleur en was als zodanig bedoeld om de wat blekere Duitse rode wijnen wat bij te kleuren. Dat de Dornfelder een “eigen leven” is gaan leiden en als mono cépage behoorlijk succesvol zou worden was niet voorzien. Overigens heeft de Dornfelder ook al 25% Blaufränkisch in het sap, naast Portugieser, Trollinger (= Vernatsch) en Frühburgunder. Resultaat van deze kruising (BF x D): een vroeg rijpende druif, goed geschikt voor koele gebieden, met een redelijke ziekte resistentie, goede tannine en zuur structuur, maar bovenal intens van kleur. Bijna zwart! Na het opkweken van de zaailingen is de druif uitgezet in bijna alle Duitse wijngebieden. Per gebied 1 wijnboer. Pas in 2002, dus ruim 30 jaar later, is de periode Versuchsanbau (= soort test periode) afgesloten en de druif definitief toegelaten voor “Qualitäts” wijn. Momenteel staat er zo’n 500 ha beplant met Acolon, tendens stijgende (dat ondanks relatieve krimp areaal rood)!
Tijdens onze proeverij stonden er aanvankelijk 3 versies op tafel. Een traditioneel gemaakte 2015er Qualitätswein (Baden) van 10 jaar oude stokken. Daarna een Acolon RVS + 30 % “groot hout” na 10 dagen maische van 22 jaar oude stokken *) en tot slot een gerijpte Acolon, uit 2010 van toen 14 jaar oude stokken met 18 dagen maische en 18 maanden barrique (!) (beide Nahe). De eerste was feitelijk een halfdroge wijn. De slotconclusie was dat deze wijn zeer goed geaccepteerd zou worden door mensen die op voorhand droge rode wijn afwijzen. Diep donkere kleur nog veel zwart fruit in de neus en een evenwichtig, passend smaakpatroon, dat door een (voor ons) wat andere zoet / zuur balans de nodige spanning ontbeerde, maar gezien de leeftijd een prima glas wijn om “zomaar” koel te drinken. Een wijn zonder diepere gedachte maar gezien de prijs (€ 5.-) zeker de moeite van het proberen waard. De nummer 2 bracht duidelijk meer spanning ter tafel. Been droog , goede zuren en mooie rijpe tannines met een mooi portie zwart fruit en ook hier een prijs, die de zonde waard is ( € 6,-). Met enige spanning (inzender) werd uitgekeken naar de oudste van het trio. Een 10 jaar oude wijn van een onbekende soort, gemaakt door een “Riesling” wijnboer. Een teleurstelling lag op de loer. De grote vraag was dan ook of deze soort kan ouderen? Het antwoord is een duidelijke JA! Natuurlijk spreken we hier over een gerijpte wijn. Nog veel kleur, het zwarte fruit gaat meer richting gedroogde pruimen. De tannines zijn zeer gepolijst. Storende ouderdoms tonen zijn er niet, wel is de spanning minder dan bij wijn 2 (gemaakt door de zoon, de huidige eerste man), door net iets minder strak droog en een half grammetje minder zuur en de rondere tannines. Maar qua prijs kwaliteit een uitstekende keuze met € 12.—als (actuele) inkoopprijs. Omdat de verwachtingen voor nummer 3 niet al te hoog gespannen waren, was voor de zekerheid de jongste versie meegenomen als reserve proef wijn. Omdat we onze nieuwsgierigheid niet konden bedwingen is ook deze ter tafel gekomen als “toetje”. De barrique gerijpte Acolon 2018 (stokken ruim 20 jaar), been droog met een passend portie zuur, ietsje minder donker dan de voorgangers (10% Pinot Noir?) maar met zeer veel paars. Middel krachtig, zwart fruit in de neus en in de mond goed portie tannines, veel braam en een middellange passende afdronk. Hout en alcohol (13.5%) zijn goed verpakt in deze evenwichtige wijn.Prijs€9.80!!!
2 / 2 Opmerkelijk detail: normaal wordt een geringe bijmenging niet vermeld op het etiket. Hier staat de met slechts 10% vertegenwoordigde Pinot Noir expliciet vermeld op het etiket. Het vertrouwde moet hier het onbekende helpen?!
Conclusie: ACOLON heeft zeker een plaats in het areaal. Zeker in de “tafelranden”, de koelere wijngebieden. In handen van de juiste wijnboer kan je er veel kanten mee op. Van alledag wijn tot bewaarwijn!
*) Het Wijngoed Honrath (Langenlonsheim) is éen van de eerste wijnboeren die de Acolon hebben mogen testen. Vandaar de leeftijd van de gebruikte stokken! Inmiddels is de Jongste generatie aangetreden op dit kleine familie bedrijf. Christian heeft door z’n goede contacten met leeftijdsgenoten van gerenommeerde Nahe bedrijven (Kruger Rumpf en Jakob Schneider) het bedrijf een kwaliteitssprong kunnen geven en staat inmiddels met 2 druiven in de Gault Millau. Naast de wijnbouw is er ook een gastenverblijf.
Naschrift: Het artikeltje over de Acolon toont eens temeer de lange weg die een “nieuw” druivenras te gaan heeft voordat het enigermate zijn potentie heeft kunnen tonen. Om nog maar niet te spreken over de tijd die nodig is om volledig geaccepteerd te worden als cépage wijn door de consument. Het heeft bijna 50 jaar geduurd om een areaal van 500 hectare te ontwikkelen. Het kruisen gebeurt nog steeds in ambachtelijk handwerk. De moderne genetische technieken zoals Crispr Cas zijn tot nu toe, door de complexe genetische opbouw, niet toepasbaar bij de druif. Het opkweken van een zaailing tot een productieve stok kost 3 á 4 jaar. Maar het kost zeker 10 jaar voor een druif z’n volle potentie kan tonen! Daarnaast moet elk nieuw ras nog een aantal handicaps overwinnen. De plek waar hij voor proef gezet wordt is nooit een top plek in de wijnberg. De wijnboer die het experiment aandurft moet nog leren omgaan met de druif. Hoe “moet” ie gesnoeid worden en wat is een kwalitatief optimale opbrengst? Wanneer is het juiste oogststadium? Hoe verloopt de vinificatie? Allemaal grote onbekenden! Het is dan ook mooi te zien dat hier een “jonge generatie Riesling” wijnboer er in slaagt een goed product in de markt te zetten. Deze stenen op de weg zijn nog groter voor de zgn. PIWI’s, de schimmel resistente kruisingen. Die vinden naast de kweekproblemen ook nog de regelgeving en een zeer sceptische consument op haar pad. Terwijl juist deze nieuwe groep druiven waarschijnlijk onze redders zijn als het gaat om uit de greep van de schimmels en hun bestrijding te komen. Maar voor hier van een echte doorbraak sprake kan zijn, is vooral de houding van de “echte liefhebber” van cruciaal belang! Vragen? Mail gerust naar: jong.oudewater@wxs.nl
Dat zou de kop kunnen zijn van onderstaand epistel. In een grijs verleden was ik de mening toegedaan dat glaswerk van ondergeschikt belang was. Een theekopje zou ook nog wel kunnen, bij wijze van spreken! Deze wat gechargeerde uitspraak belandde geheel in de prullenbak na een proeverij met de titel “das passende Glas zum Wein”. Een proeverij met Riedel (Sommeliers) glazen bij een Oostenrijkse wijnboer. Steeds 1 wijn in 4 verschillende typen glas. Facit van die avond: vrijwel alle proevers hadden steeds unaniem de voorkeur voor 1 (zelfde) type glas bij een bepaalde wijn. Een Pinot Noir komt het best tot z’n recht in een Bourgogne glas en duidelijk minder in een Bordeaux glas. Een universeel glas, een bril voor alle gezichten, is er niet! So far so good! In huize de Jong wordt sindsdien Riesling in het bijpassende glas gedronken en voor een ander type wijn komt er een ander glas op tafel! Tot 28-11-19 waren we heel tevreden met ons glaswerk en ook wel overtuigd van de waarde van het glas. Maar het effect van het glas op de sensoriek werd nog eens extra ingewreven tijdens een presentatie door Max Riedel (jr) in samenwerking met de Goude Ton in the Grand te Amsterdam. Op overtuigende wijze werd de meerwaarde van het Riedel Performance (varietal specific) glas aangetoond. Bijzonder aan deze (Performance) glazen is de minuscule welving in het glas. Het meest duidelijk was het wel bij de Pinot Noir. Deze kwam het allerbeste tot z’n recht in het PN glas en veel minder (gelukkig nog wel genietbaar) in het Cabernet/Merlot glas. In het Chardonnay glas daarentegen werd de wijn onaangenaam scherp! Dit is slechts éen voorbeeld, ook bij de andere wijnen waren de “glasinvloeden” opmerkelijk, maar m.i. niet zo graverend (negatief) als bij het “filigrane” type wijn, de Pinot Noir. Thuis gekomen en dezelfde test gedaan met een oude Nebbiolo (1991!). Ook hier een wereld aan verschil. Om terug te komen bij de aanhef van dit artikel: dan zitten wij op “onze club” met 1 glas voor alle wijnen en hebben de verschillende leden vaak ook nog verschillende typen glas! Welke waarde moet ik dan hechten aan de proefnotitie? Wat een stelletje klungelaars zijn we dan eigenlijk! Of je zit keurig jasje dasje aan een mooi gedekte tafel met mooi glaswerk, maar de verkeerde glazen…….. Kortom er is voor een restaurant wat zich niet alleen op het gebied van het eten wil onderscheiden nog een wereld te winnen. Een vereiste is dan wel dat je er de nodige aandacht aan moet schenken. Wil je de gast echt entertainen, dan is het laten proeven van de verschillen natuurlijk helemaal (voor de liefhebber) het summum van gastheerschap!
Uitgesteld Beste leden van Reeuwijks wijngilde, De horeca proeverij die op 6 april zou worden gehouden gaat niet door, dit i.v.m. corona virus. Het bestuur kijkt nog of we dit verplaatsen naar het einde van dit jaar of we slaan 1 jaar over. Hierover wordt nog gecommuniceerd naar de leden.
