Laden Evenementen

« Alle Evenementen

  • Dit evenement is voorbij.

NWG Nijmegen: Zuid-Afrika

17 september 2019 @ 20:00 - 23:00

Wijnmeesters: Jos Peters, Petja Klaarhamer

Inleiding

Kernwoorden: Multi-culti, Smeltkroes, Diversiteit.

Als die termen ergens gelden, dan is het wel in Zuid-Afrika. Of het nu gaat om de mensen, het landschap, de flora, de fauna, de taal, de cultuur of de keuken gaat.

Variatie vind je ook in de Zuid-Afrikaanse wijnwereld. De mensen die zich ermee bezighouden, de wijnhuizen, de druivenrassen en uiteraard de wijnen zelf.

Wijnen uit Zuid-Afrika zijn heel populair in Nederland. Na Franse wijn drinken wij de meeste wijn uit Zuid-Afrika. De populariteit was in het begin vooral vanwege de makkelijke stijl en, heel Hollands, nog meer om de lage prijs. Tegenwoordig wordt er ook bewust gekozen voor het unieke karakter van de Kaapse wijnen gekozen.

Historie  en ontwikkeling van de wijnbouw in Zuid-Afrika

Aan de Hollandse invloed kun je in Zuid-Afrika niet voorbijgaan. Niet alleen de taal, maar ook de “Cape Dutch architecture” geeft een Oudhollands gevoel. Wijnhuizen gebouwd in traditionele stijl en Nederlandse namen op etiketten wekken de indruk dat wijn een Hollandse aangelegenheid is. Dat klopt niet, maar het was wel een Nederlander die de basis voor de wijnbouw legde. Jan van Riebeek zette in 1652 voet op Zuid-Afrikaanse bodem. De 33-jarige arts was aangesteld door de VOC om scheurbuik bij zeevarenden te voorkomen.

Al na 3 weken vroeg de eenzame dokter te mogen terugkeren naar Nederland. Hij haatte de woestenij en het gebrek aan alles. Zijn werkgever weigerde en vanaf dat moment besloot  de Nederlander er het beste van te maken. Hij deed dat onder andere door groente, fruit en wijnstokken te planten.

In 1659 produceerde Van Riebeek zijn eerste wijn. Zijn opvolger, Simon van der Stel bleek ook een enthousiaste wijnboer en tot zo ver reikt ”onze” inbreng. In de eeuwen die volgden waren het vooral de Engelsen, Fransen en ook de Duitsers die zich met de Zuid-Afrikaanse wijnbouw bezig hielden.

In de 19.e eeuw floreerde de wijnbouw en ook de wijnexport. Echter, ook in Zuid-Afrika had de Phylloxera een verwoestende invloed. Ongeveer tezelfdertijd verslechterden de Boerenoorlog en in instorting van de Britse markt voor Kaapse wijnen de positie van de wijnbouw nog verder. Door de bundeling in de Kooperatieve Wynbouers-Vereniging (KWV) leefde de wijnbouw geleidelijk weer op.

In de 20.e eeuw stagneerde de ontwikkeling opnieuw door de Apartheidspolitiek. Zowel de handel met het buitenland alsook de contacten met collega’s in andere wijn producerende landen vielen grotendeels weg. Sinds de afschaffing van de Apartheid in 1994 is de ontwikkeling zowel goed als razendsnel verbeterd. De positie op de wereldmarkt steeg met het jaar en ook in kwalitatief opzicht werden grote stappen gezet.

In de 21.e eeuw zet deze ontwikkeling zich door. Wijnmakers doen er alles aan om de kwaliteit op alle niveaus te verhogen. Deze “Next Generation”-wijnmakers staan open voor nieuwe ontwikkelingen. Hoewel ze in zekere zin concurrenten zijn, zoeken zij elkaar op om kennis te delen en de Zuid-Afrikaanse wijnwereld in zijn geheel, ook in maatschappelijk opzicht, te verbeteren. Er werden plannen gemaakt zowel op het gebied van duurzaamheid en biologische verbouw van druiven, er is hard gewerkt om niet alleen de goedkope varietalwines te promoten, maar ook om de wereld kennis te laten maken met wijnen afkomstig van specifieke terroirs waarover Zuid-Afrika beschikt.

Bodem van Zuid-Afrika

De Zuid-Afrikaanse wijngebieden liggen grofweg gesteld in een wijde boog rondom Kaapstad. Zij beslaan een oppervlak van 700 km. van noord naar zuid en 500 km. in oost-westrichting, tussen de Atalantische en de Indische Oceaan in.

Er zijn kust- en binnenlandse gebieden en een enorme diversiteit aan bodems. Aanvankelijk was er vooral veel aandacht voor macro-, meso- en microklimaten maar momenteel is er ook veel interesse voor de bodem. En de Zuid-Afrikaanse bodem is bijzonder boeiend en oud.

Zuid-Afrika heeft geen ijstijden gekend, waardoor hier juist enkele van de oudste bodems ter wereld te vinden zijn. Die bodems werden zo’n 1.000 miljoen jaren geleden gevormd en dat scheelt zo’n 650 miljoen jaar met Europese bodems.

Er is een grote variatie: van zandsteen, graniet en leisteen tot klei en grind.

Klimaat

Zuid-Afrika ligt op het zuidelijk halfrond op breedtegraad 35. Dank zij de Atlantische en Indische Oceaan is het Kaapse klimaat milder dan de breedtegraad doet vermoeden. De Beguela golfstroom vanuit de Zuidpool heeft een koelend effect. De koudere Atlantische en warmere Indische Oceaan treffen elkaar bij de Kaap en dat geeft neerslag.

Evenals de bodem vertoont ook het klimaat over kleine afstanden grote verschillen. De aanwezigheid van oceanen, bergen, heuvels en hellingen is daar verantwoordelijk voor. De neerslag loopt uiteen van 250 mm. in de bijna-woestijn wijngaarden van Klein Karoo tot 1500 mm. in de bergen van Worcester.

Veel wij gaarden liggen in de warmste zones met een gemiddelde temperatuur van 23°C tijdens de oogstmaanden, maar waar een stijging tot 40°C niet ongewoon is.

Koel-klimaat-regio’s zijn in opkomst; de verfijndere, lichtere wijnen uit het koelere Elgin en Walker Bay zijn populair.

Een uniek verschijnsel is de zogenaamde Cape Doctor wind die in de zomermaanden vanuit het zuidoosten over de Cape Doctor het fruit kan beschadigen.

Druivenrassen

In Zuid-Afrika worden vooral de edele druivenrassen verbouwd die ook elders in de wereld voorkomen. De witte rassen zijn nog in de meerderheid, maar de verhouding verandert: Tussen 1998 en 2005 daalde het aandeel witte wijnen van 75 % naar 55 % van het totaal; sindsdien stabiliseert de verhouding zich: ongeveer 55 % witte tegen 45 % blauwe druiven

Zuid-Afrikaanse wijnbouw

Het totale areaal aan wijngaarden  groeit en ligt momenteel rond de 110.000 hectare, vergelijkbaar met Bordeaux en Duitsland. Er wordt een kleine 10 miljoen hectoliter wijn geproduceerd. Daarmee staat Zuid-Afrika op plaats 7 van de wijn producerende landen.

In Zuid-Afrika worden alle wijnstijlen gemaakt: rood, wit, rosé, stil, mousserend, droog, zoet, met en zonder pourriture noble, versterkt en onversterkt, zelfs sherry- en portachtige wijnen.

Wijngebieden in Zuid-Afrika

De Zuid-Afrikaanse wijnbouw vindt grotendeels plaats op de West-Kaap. Op de Noord-Kaap ligt één regio, Oranjerivier.

Geografisch bestaat Zuid-Afrika uit twee delen: de West-Kaap en de Noord-Kaap. De West-Kaap ligt in het Zuidwesten. Hier is de Zuid-Afrikaanse wijnbouw begonnen en ligt het grootste deel van de wijngaarden, bij de Atlantische kust. De wijngebieden liggen dicht bij elkaar in  een tamelijk klein gebied dat zich vanuit Kaapstad ongeveer 150 kilometer naar het oosten uitstrekt. De West-Kaap heeft koelere en warmere , drogere regio’s:

  • Coastal Region: 7 districts
  • Cape Point
  • Tygerberg
  • Darling
  • Stellenbosch
  • Paarl
  • Tulbagh
  • Swartland
  • Breede River Valley: drie districten
    • Robertson
    • Worrcester
    • Swellendam
  • Klein Karoo Region: één district
  • Olifants River Region: drie districten

Tenslotte is zijn er twee districten in de West-Kaap ( of Weskaap) dat tot geen enkele Region behoort: dat is

  • Overberg
  • Douglas

Buiten de provincies West- en Noord-Kaap zijn er nog enkele kleine gebieden in de provincies Vrijstaat en Kwazulu-Natal.

Wijnwetgeving

De bespreking van de Zuid-Afrikaanse wijnwetgeving  begint niet bij de overheid maar bij de Koöperatiewe Wynbouers-Vereniging van Suid-Afrika   (KWV) . Deze machtige organisatie werd in 1918 opgericht. Sinds haar oprichting heeft de KWV veel regels opgesteld waaraan de leden zich moeten houden. Deze vormden de basis voor de wetgeving die de overheid later heeft opgesteld.

Wine of Origin

De Zuid-Afrikaanse wijnwet bestaat sinds 1973. Toen is het ‘Wine of Origin’ (WO)-systeem ingevoerd. Binnen dit systeem is Zuid-Afrika opgedeeld in zestien districten, die vaak zijn onderverdeeld in wards of ‘wijke’en individuele ‘Estates’. Niet alle diustricten zijn echter onderverdeeld in wards. Hierdoor kan het voorkomen dat een estate onderdeel is van een district én van een ward.

Sommige districten vormen een ‘Region’. De belangrijkste daarvan is de ‘Coastal Region’, die bestaat uit de zes (zuid)-westelijke districten. Binnen deze ‘region’ kunnen de wijnmakers assemblages maken van  druivenrassen die alle uit de ‘Coastal Region’ komen.

Van groot naar klein onderscheidt men dus de volgende Wines of Origin – Wijnen van Oorsprong -.

  • Region: een combinatie van districten of delen van districten. Niet alle districten zijn onderdeel van een region.
  • District: de kern van de Zuid-Afrikaanse wijnwetgeving. Een afgebakend herkomstgebied. Binnen een district is een grotere variatie aan bodemtypes mogelijk dan bij een ward. Er zijn zestien districten.
  • Ward: een onderdeel van een district, waarvan de wijnen een kenmerkend eigen karakter hebben. Niet alle districten hebben ‘wards’.
  • Estate: de kleinste categorie van de WO: één boerderij of een combinatie van nauw samenwerkende boerderijen. Alleen de druiven van de genoemde estate worden voor een estatewijn gebruikt. Een wijnboer mag wijn van druiven die hij buiten zijn estate heeft ingekocht, niet onder de naam van de estate uitbrengen. Zij krijgen dus een andere naam. Als alle druiven afkomstig zijn van één bepaalde wijngaard, dan mag die wijngaard vanaf 2005 op het etiket worden vermeld.

Om in aanmerking te komen voor een bepaalde WO-classificatie moet de wijn gekeurd worden door de “Wine and Spirit Board”. Bij goedkeuring krijgt de wijn een certificaatzegel, waaruit blijkt dat de wijn voldoet aan de eisen die gesteld worden aan de herkomst, het  druivenras en het oogstjaar. Het zegel geeft aan de consument het verftrouwen dat alle informatie op het etiket betrouwbaar is. Ongeveer 38 % van de wijnen uit Zuid-Afrika is gecertificeerd.

Gegevens

Datum:
17 september 2019
Tijd:
20:00 - 23:00
Evenement Categorie: