MERLOT:
De afgelopen 25 jaar heeft de oppervlakte met Merlot beplante druiven zich verdubbeld tot meer dan een kwart miljoen hectare! Daarmee zit deze druif de Cab. Sauv behoorlijk op de hielen (290.000 ha.) Relatief de meeste Merlot staat in Frankrijk (iets minder dan de helft). In landen als Oostenrijk en Duitsland zijn de beplantingen met Merlot relatief nieuw. Beide landen hebben ongeveer 800 ha met deze druif. Dat steekt magertjes af tegen een land als Zwitserland, waar de druif al meer dan 100 jaar is aangeplant en waar je zo’n 1000 ha. kan vinden. Vooral in Tessin. Merlot is een nakomeling van een (spontane?) kruising uit Cabernet Franc en een druif uit Charente, de Just Magdeleine des Charentes. Dat de omgang met een wijndruif veel ervaring vraagt blijkt wel als Merlots uit de niet traditionele gebieden vergeleken worden met die van de nieuwkomers. Niet alleen ervaring, maar ook het ontbreken van (zeer) oude stokken en (nog) niet aangepaste clonen zorgen voor een andere stijl. Gebieden als Tessin en Alto Adige benaderen het Bordeaux type gemakkelijker dan bijvoorbeeld die uit Oostenrijk. Ondanks het feit dat in een gebied als Carnuntum het aantal zonuren en de temperatuur gunstiger is dan in de Bordeaux, is de hele
omgang met de druif nog “nicht im Griff”. Hoge suiker waarden zorgen voor veel alcohol, terwijl de tannines op het zelfde oogsttijdstip nog veelal niet rijp zijn. Dit corrigeren met hout inzet vraagt natuurlijk ook de nodige ervaring.
Teveel nieuw hout in combinatie met hoog alcohol en relatief weinig zuur zorgen soms voor “nieuwe wereld” achtige smaken. De beste noordelijke Merlots kunnen wel slanker zijn met zijde zachte tannines, maar de meesten zijn toch steviger van smaak. Is dat erg? Nee, misschien is het ook wel beter om niet het origineel te willen kopiëren, maar gewoon een eigen “noordelijk” type Merlot te produceren.

VERANDERENDE WIJNWERELD: Denkend aan Zwitserland en wijn , komt de gedachte aan Fendant / Chasselas al snel op. Toch is er de laatste 25 jaar veel veranderd in dit Alpen land. Zo is in het kanton Wallis (Vallais) in deze
tijdsspanne ruim 1000 ha Chasselas verdwenen (ruim 20% van de totale oppervlakte). Hierdoor is Wallis “rood” geworden. Toch gaat de kwaliteit van de witte wijnen daar sneller vooruit dan die van rood. Het effect van de Global Warming is kennelijk meer ten nadele van bijvoorbeeld Pinot Noir (risico op jammige wijnen) dan ten nadele van de witte. Het aandeel wit (zo’n 40%) omvat zo’n 14 (!) rassen. Naast bekende soorten zoals Chardonnay, Sylvaner, Weissburgunder en Viognier zijn er een aantal voor ons onbekende soorten zoals Completer, Heida (= Savagnin Blanc), Rèze, Païen e.v.a. Op het gebied van rood is er ook wel wat spannends te beleven. Ook hier namen die ons onbekend in de oren klinken zoals Gamaret, Garanoir, Cornarello en Norelo (= Nebbiolo x Gamaret). Deze nieuwe
rassen zijn vooral te danken aan innovatieve wijnbouw en het streven naar een sterke reductie van het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen. Daarbij kom je al snel uit op de zgn. PIWI’s: (Pilz Wiederstandsfähig )
Als de wijnwereld met z’n monoculturen echt milieu vriendelijk wil worden, dan zijn de huidige regels voor het “BIO label” nog niet strikt genoeg! Zo lang het gebruik van Koper (producten) nog is toegestaan in de nooit aflatende strijd tegen schimmel, betekent dit dat er jaarlijks nog tot 3 kilogram zwaar metaal (Cu) per hectare mag worden toegepast! Het enige echte antwoord op dit heikele probleem zou wel eens gelegen kunnen zijn in het (deels) verlaten van de traditionele rassen en overstappen op de zogenaamde PIWI’s (schimmel resistente rassen).
Probleem hierbij is het feit dat de smaak van deze nieuwe rassen afwijken van de ons bekende druiven. Op zich niet onlogisch, ten slotte heeft elk ras z’n eigen smaakpalet. Bijkomend probleem (geldt voor alle nieuwe soorten): van nieuwe soorten is nog weinig tot niets bekend, wat de beste methode is van groei en snoei en het duurt ook nog eens vele jaren voor de beste wijze van vinificatie is uitgevogeld.

Tijdens 1 van onze wijnreizen hebben we GEILWEILER HOF in Siebeldingen bezocht. Dit proefstation speelt een belangrijke rol in het bewaren en beheren van een genen bank van druivenrassen en in het ontwikkelen van PIWI’s. Confronterend was het demo veld met een 30
tal rassen. Van elk ras waren de laatste 3 stokken onbehandeld gelaten. Conclusie (2016 was een “schimmel jaar”!):
Zonder behandeling (Koper of synthetisch) is er geen oogstbaar product! Een bezoek is een aanrader voor elke niet verkokerde wijnliefhebber. De wijnen van de experimentele (deels toegelaten) rassen zijn ter plekke te proeven en te kopen (zeer aangename prijzen!) Namen als Felicia, Calardis, Calandro, Regent, Reberger en vele “GF nummers” hebben nog een lange weg te gaan voordat ze ons net zo vertrouwd zijn als Pinot Noir en Co

Dirk de Jong secretaris NWH-MH

NWG-WEINIG RELEVANT 13 verz

Gisten:
Dat de ene gist de andere niet is moge duidelijk zijn. Binnen soorten zijn er ook weer specialisten. Samenwerken, om tot een complex goed smakend product te komen, is dan ook belangrijk. Het ene familielid wil alleen maar aan de slag als er nog sprake is van een redelijk zuurstof voorziening, de ander gedijt het best in een anaerobe *) omgeving. De meesten laten de kop hangen zodra de grens van 12.5 % alcohol is bereikt. Specialisten daarentegen gaan tot 15 en soms nog hoger. De belangrijkste familie van
gisten is die van Saccharomyces cerevisae. Deze, in de natuur voorkomende, gist soort is de belangrijkste bij “spontane” vergisting van wijnen, maar ook onontbeerlijk bij brood en bier (zie ook vorige weinig relevant). Niet elke gist is een graag geziene gast. De Brettanomyces (Brett) is tegenwoordig ongewenst. Deze gist zorgt voor een zeer specifieke geur die sterk aan paardenzweet doet denken. Was deze geur (in goed ruikbare hoeveelheid) enige decennia geleden nog een kwaliteitskenmerk voor Bordeaux wijnen, persoonlijk was het zelfs het anker der herkenning, tegenwoordig is deze geur tot “persona non grata” verklaard. Deze gist voelt zich heel erg thuis in oude vaten (“niet gezwaveld” en onvoldoende gevuld met water) en weet zich daar goed te handhaven bij onvoldoende straffe reiniging. Vanuit geïnfecteerde vaten kan een gehele kelder besmet raken! Dan is het nóg lastiger om ‘m weer kwijt te raken. Een geringe hoeveelheid wordt door de consument nog wel getolereerd (of zelfs niet opgemerkt) en met het versnijden van wijn is de redding nabij zolang het maar gaat om een (solo) vat aantasting. Toch is deze gist niet overal ongewenst. In de Craft bier scene en bij veel Belgische soorten is ie soms zelfs gewenst! Wijnen met een verhoogd risico op “Brett” zijn de niet gefilterde wijnen en wijnen die lang op gist liggen. Dat heeft alles te maken met de duur van het proces. Niet gefilterde wijnen worden helder door lange rusttijden en regelmatig oversteken. Filteren vindt meestal vrij vroeg plaats (binnen een jaar) daarmee wordt ook de (geringe) besmetting afgevoerd…. In de toekomst zal ik nog eens ingaan op Brett.