Het thema van onze proefavond in november was Sicilië. Onze wijnmeester had een prachtige selectie gemaakt van wijnen. We zijn begonnen met een heerlijke bubbel en hebben vervolgens 4 witte wijnen, 3 rode wijnen en 1 marsala geproefd.
Geschiedenis wijnbouw Sicilië
Sicilië is door de geschiedenis heen vaak van rijk veranderd. Door de strategische ligging in het middellandse zeegebied is dit een gewild eiland. De oorspronkelijke bewoners van sicilie zijn de Elymiërs, Sicanen en Sicelen, die het eiland tevens benoemen. In de 11 e eeuw BC werden de eerste handelsposten aan de kusten van sicilie gesticht. In de 8 e eeuw BC werd het eiland een kolonie van het Griekse rijk. Hiermee kwam ook het begin van de wijnbouw op het eiland. In de tijd van de romeinen groeide de wijnbouw aanzienlijk in sicilie, net als in andere delen van Europa. Onder het regiem van de Arabieren bleef de wijnbouw op sicilie bestaan, ondanks het strenge alcoholverbod in de Koran. In de middeleeuwen viel de wijnbouw in handen van de kerk en daalde de export. Net als veel andere gebieden in Europa kwam het maken van wijn op een laag pitje.
Pas in het einde van de 18 e eeuw lukte het Sicilië om hun wijnen weer op de wereldmarkt te krijgen. In deze periode was er veel vraag naar versterkte wijnen in Engeland, en het was Engelsman John Woodhouse die de beroemde Marsala ontdekte en naar het westen haalde. Een eeuw later, toen de druifluis een groot deel van de Franse wijnbouw om zeep hielp, werd de export uitgebreid met droge wijnen. Echter duurde het niet heel lang voordat de druifluis ook Sicilië bereikte, en binnen een paar jaar lag de productie van wijn zo goed als stil.
In de markt van tegenwoordig heeft Sicilië ook geen gemakkelijke positie. Massaproductie en goedkope wijnen hadden een negatief effect op de naam van het eiland. In de trend van de afgelopen decennia zijn een aantal wijnbouwers stapje voor stapje de naam aan het zuiveren.
Sicilie bezit een totaal van 19 DOC (Denominazione di Origine Controllata) gebieden en 7 IGT (Indicazione Geografica Tipica) gebieden. DOC is de tegenhanger van het Franse AOC, en zegt voornamelijk iets over de kwaliteit van de wijn. Alleen een DOCG gebied produceert kwalitatief betere wijnen, waarbij de G staat voor Garantita. Deze wijnen moeten voldoen aan strikte eisen. In Italië zijn er honderden DOC-gebieden. De regels voor de IGT benaming zijn iets minder streng. De benaming wordt gebruikt bij wijnen die geproduceerd worden in een bepaalde streek, maar wel met internationale druiven. Onder de IGT bestaat ook nog de VDT (Vino da Tavola) en dat zijn basisniveau tafelwijnen.
Overicht DOC-IGT gebieden Sicilie:
- DOC Alcamo
- DOC Cerasuolo di Vittoria
- DOC Contea di Sclafani
- DOC Contessa Entellina
- DOC Delia Nivolelli
- DOC Eloro
- DOC Etna
- DOC Faro
- DOC Malvasie delle Lipari
- DOC Marsala
- DOC Menfi
- DOC Monreale
- DOC Moscato di Noto
- DOC Moscato di Pantelleria, Passito di Pantelleria
- DOC Moscato di Siracusa
- DOC Riesi
- DOC Sambuca di Sicilia
- DOC Santa Margherita di Belice
- DOC Sciacca
- IGT Avola
- IGT Camarro
- IGT Fontanarossa di Cerda
- IGT Salemi
- IGT Salina
- IGT Terre Siciliane
- IGT Valle Belice
Wijnhuizen die aan bod zijn gekomen
Feudo Arancio
De wijngaarden van Feudo Arancio liggen aan de zuidelijke kust van het zonovergoten Sicilië, in Sambuca di Sicilia en Acate. Het maakt onderdeel uit van een van de grootste, meest toonaangevende wijnbedrijven van Italië: Mezzacorona. De naam Feudo Arancio is afgeleid van het nabij gelegen meer ‘Lago Arancio’. In 2001 werd het door Mezzacorona aangekocht in zeer verwaarloosde staat. De wijngaarden werden gerooid en de winery gesloopt. Kosten nog moeite zijn gespaard om een nieuwe, moderne winery te bouwen en nieuwe wijngaarden aan te leggen, compleet met irrigatiesysteem. De winery is ontworpen als hommage aan Siciliaanse tradities, met groot respect voor de omgeving en de natuur. Duurzaamheid heeft alle aandacht: van zonnepanelen tot reductie in het gebruik van chemische middelen en met focus op recycling. De wijnen zijn harmonieus, karaktervol en weerspiegelen het temperament en de kenmerken van Sicilië; de zon, de zee en de natuur.
Zio baffa
Zio Baffa is gestart uit een wereldreis. Filmmaker Jason Baffa kwam puur toeval op sicilie in contact met jonge wijnmakers. Ze raakte in gesprek en na een goed aantal diners, wijnen en grapjes kwam de vriendengroep op zijn bijnaam Zio Baffa (Ome Baffa). Baffa komt van origine uit Californië en heeft daardoor vrij moderne ideologieën die we ook terugvinden in het productieproces van deze wijnmakers. De wijnen van ZioBaffa zijn afkomstig van de Poggio Al Casone-wijngaard in Toscane en al vijf generaties lang eigendom van de familie Castellani. Zo zijn alle wijnen biologisch en vegan. De druiven worden midden augustus geoogst, waarna een strenge selectie plaatsvindt. Als wijnmaker Piergiorgio Castellani tevreden is over de kwaliteit worden de druiven gevinifieerd.
Crudo
Op het mooie Italiaanse Sicilië vinden we het geweldige wijnhuis Crudo. Het wijnhuis heeft buiten een prachtige Winery ook zeer bijzondere wijngaarden gevuld met de Catarratto en Zibibbo druiven. De laatste is beter bekend als de Muscat of Alexandria en is een heerlijke fris droge druivensoort die het erg goed doet op het warme Sicilië. De wijngaarden van Crudo staan wat hoger gelegen waardoor de oogst optimaal gebruik maakt van de wind die vanaf de oceaan door de wijngaarden waait. Hierdoor blijven alle mooie zuren en frisse smaken behouden.
Cesari (Adesso)
Gerardo Cesari, opgericht in 1936, werd al snel wereldwijd synoniem voor wijnen uit de omgeving van Verona. In het begin van de jaren zeventig was Cesari Amarone een van de eersten die alle vijf de continenten bereikte dankzij het enthousiasme en initiatief van Franco Cesari, zoon van de oprichter Gerardo, wiens oorspronkelijke visie was om een geweldige Amarone te produceren, in staat om te concurreren met de beste Italiaanse en internationale rode wijnen. En zo begon het succesverhaal van Cesari-wijnen over de hele wereld. Vandaag stelt Gerardo Cesari zichzelf verdere doelen: inspelen op de markt door unieke, elegante, fijne, evenwichtige wijnen te produceren, voortbouwend op traditie maar gebruikmakend van de nieuwste kennis op het gebied van wijngaardteelt, gebruik makend van ecologisch duurzame teelttechnieken en de consument de garanties bieden van een gecertificeerd wijnbereidingsproces.
De volgende wijnen hebben wij geproefd
Naam: Feudo Arancio Accussi
Druif: Grillo
Regio:
Grond:
Kleur: Bleekgeel, strogeel met licht groene tint
Geur: Fruitig, acacia en blauweregen.
Smaak: appel, peer, perzik, witte bloemen zoals magnolia en lelie.
Afdronk: Droog en fris, aanwezige zuren en minerale afdronk.
Consumentenprijs: 7.95
Naam: Zio Baffa
Druif: Pinot Grigio
Regio: IGT Terre Siciliane
Grond:
Kleur: Lichtgeel, iets groen
Geur: appel, peer, citrus
Smaak: Witte bloemen, grapefruit, camille
Afdronk: Licht, crispy
Consumentenprijs: 11.30
Naam: Crudo
Druif: Catarratto, Zibibbo
Regio:
Grond: Kalk, klei en kiezels
Kleur:
Geur: Tropisch fruit, citrus, ananas, munt
Smaak: Grapefruit, mango, limoen, appel.
Afdronk: Lichte tinteling, romig.
Consumentenprijs: 10.95
Naam: Feudo Arancio Dalila
Druif: Grillo, viognier
Regio: Sicilia DOC
Grond:
Kleur: Zachtgeel
Geur: Tropisch fruit, guave mango, jasmijn, perzik, abrikoos
Smaak: Rijk romig, subtiel hout en vanille
Afdronk:
Consumentenprijs: 8.85
Naam: Feudo Arancio Vermentino
Druif: Vermentino
Regio: Sicilia DOC
Grond:
Kleur: Lichtgeel
Geur: Kamille, venkel, citrus, eucalyptus.
Smaak: Vol, maar toch fris,
Afdronk: Klein bittertje en iets mineraal.
Consumentenprijs: 8.45
Naam: Feudo Arancio Cantodoro
Druif: Nero d’Avola
Regio: Sicilia DOC
Grond:
Kleur: Helderrood met paarse gloed
Geur: Zwarte bessen, frambozen, kersen, cranberries.
Smaak: Zoethout, pruimen, vanille, hout
Afdronk: Door hout complexe structiir, fijne lange afdronk
Consumentenprijs: 8.95
Naam: Adesso Casari
Druif: Nero d’Avola
Regio: IGT Terre Siciliane
Grond:
Kleur:
Geur: Zwarte kers, zwarte bessen
Smaak: Pruim, zachte tannines
Afdronk: Vlot en fris.
Consumentenprijs: 14.99
Naam: Feudo Arancio Passiari
Voor deze rode wijn heeft men gekozen voor de Syrah druif die tweede derde aandeel heeft met daarbij Nero d’Avola. Deze combinatie bleek uniek en de druiven soorten vullen elkaar aan in deze rode wijn. De druivensoorten worden verbouwd in het zuidwesten van het eiland Sicilië waar een mild klimaat heerst en de vruchtbare bodems, rijk aan klei, een rijke en geconcentreerde wijn afgeeft. Beide druiven soorten groeien erg gelijkmatig op en krijgen van de wijnmaker alle tijd om door te ontwikkelen. Na de handmatige oogst van de Nero d’Avola worden de trossen op bedjes gelegd. Ja u leest het goed de druiven worden ten ruste gelegd in zo gezegde drooghuisjes. Deze techniek zien we ook bij de Amarone wijnen.
De trossen verliezen een groot gedeelte van hun vocht en in totaal is de droging tijd maar liefst zestig dagen. Het sap wat overblijft in de trossen is super geconcentreerd en geeft unieke wijnen.
De syrah druiven worden ook geperst en daarvan rijpt de helft op eiken houten vaten voor een periode van acht maanden. De syrah druif gaat straks de kracht en rijpheid geven aan deze wijn. De druiven komen samen en dat is een soort gouden huwelijk, alles valt op zijn plaats.
Druif: Syrah, Nero d’Avola
Regio: IGT Terre Siciliane
Grond:
Kleur: Donkerpaars,
Geur: rijpe kersen, bramen, pruimen en rode bessen
Smaak: Tabak, donkere cacao, zoete specerijen
Afdronk: Rijpe tannines fijne zuren.
Consumentenprijs: 8.45
Marsala
Marsala is een Italiaanse versterkte wijn die gemaakt wordt in de omgeving van Marsala op het westelijk deel van Sicilië. In 1773 is deze wijn “ontdekt” door de Engelse handelsreiziger John Woodhouse. De wijn wordt gemaakt van witte en/of blauwe druiven. Belangrijkste druivenrassen zijn: Grillo, Catarrato, Inzolia, Damaschino, Pignatello, Nero d’Avola. Marsala kent drie groepen van kleurtinten: oro (goudgeel), ambra (bruin/amber) en rubino (robijnrood). De smaken gaan van secco (droog), demisecco (halfdroog) tot dolce (zoet). Wanneer de wijn van een bepaald jaargang klaar is wordt deze opgenomen in een solera-systeem zoals men ook bij sherry kent. Marsala heeft daarom ook nooit een jaartal omdat het een menging is van meerdere, soms vele, jaren. Hierdoor is een bepaald type of merk ook zeer constant van smaak en kwaliteit. Afhankelijk van het gebruikte solera-systeem zijn er wel verschillende leeftijdscategorieën. Van jong tot oud zijn dit: fine, superiore, superiore riserva, vergine en stravecchio. De rijping varieert dan van 1 tot 5 en soms zelfs meer dan 20 jaar. Met name de drogere, wat langer gerijpte varianten kunnen een behoorlijke kwaliteit halen. Marsala is een DOC geklasseerde wijn, en laat zich zeer goed combineren met kazen, bijvoorbeeld een lang gerijpte marsala met een sterke kaas als parmezaan of een goudkleurige halfdroge marsala met zachte gorgonzola. Een goede marsala kan op kamertemperatuur gedronken worden, eenvoudige soorten licht gekoeld. Marsala is een ingrediënt van het klassieke Italiaanse dessert tiramisu.