Laden Evenementen

« Alle Evenementen

  • Dit evenement is voorbij.

NWG Nijmegen: DAC-ontwikkeling in Oostenrijk

16 april 2019 @ 20:00

Organiserend comité: Pieter de Wildt, Gonnie Berteler, Mirjam van Houten

Oostenrijk, DAC-ontwikkeling
Inleiding
Oostenrijk heeft een rijke wijncultuur die teruggaat tot de tijd van de Kelten en Romeinen. Het is een veelzijdig wijnland, dat zowel op het gebied van mousserende, droge witte wijnen, rosé wijnen, volle rode wijnen als ook zoete wijnen veel interessants te bieden heeft voor de wijnliefhebber. Er zijn momenteel veel geëngageerde jonge wijnboeren actief, die internationaal grote furore maken met hun wijnen.

De wijnbouwgebieden van Oostenrijk hebben een totaal van 52.500 hectare wijngaard. In vergelijking met Frankrijk is ongeveer dat de helft van de Bordeaux. Hiermee neemt Oostenrijk de 18e. plaats in op de wereldranglijst en produceert het ca. 1 % van de wereldproductie aan wijn.

Gemiddeld hebben de wijnboeren slechts 1 à 1,5 hectare wijngaard en er zijn weinig producenten met meer dan 25 hectare. De wijnbouw in Oostenrijk is zeer traditioneel. De oogst gebeurt vrijwel uitsluitend handmatig en veel producenten werken (grotendeels) biologisch.

Druivensoorten
Oostenrijk heeft veel inheemse druivensoorten, die wijnen met een eigen karakter opleveren. Gelukkig is er in Oostenrijk geen trend om de eigen druivensoorten te verlaten voor internationale druivensoorten als Chardonnay en Merlot. De wijnboeren kennen de kwaliteiten van hun ‘ eigen’ druivensoorten en zijn er trots op. De belangrijkste witte druivensoorten zijn o.a. Grüner Veltliner, Welschriesling, Neuburger, Riesling, Weissburgunder en Muskat-Ottonel. De belangrijkste rode druivensoorten zijn o.a. Zweigelt, Blaufränkisch, St.Laurent en Blauer Portugieser.

De productie van rode wijn is de laatste jaren sterk toegenomen. Momenteel wordt er ongeveer 68 % witte wijn en 32 % rode wijn gemaakt.

In Oostenrijk is 36 % van de totale aanplant Grüner Veltliner en 8 % Zweigelt. Beide druiven zijn daarmee de meest aangeplante druivensoorten. 75 % van de wijnproductie wordt in Oostenrijk zelf geconsumeerd.

Zowel in kwantitatief als ook in kwalitatief opzicht is Grüner Veltliner de belangrijkste druif van Oostenrijk. Het is een druivensoort die sterk reageert op microklimaat en ‘ terroir’ en is dus in meerdere stijlen te vinden. Aan de ene kant heb je de lichter, fruitige variant ( tot 11,5 % alcohol) en aan de andere kant de krachtiger, rijke variant (tot vaak 14,5 % alc.) De lichter variant is qua smaak vaak vergelijkbaar met een stuivende Sauvignon blanc. Het zijn fruitige wijnen met een aangename zuurgraad. In deze stijl kan Grüner Veltliner het beste jong gedronken worden. De krachtigere variant is qua smaaktype meer vergelijkbaar met een Pinot Gris of een Chardonnay. Het zijn dan volle, rijke wijnen, met iets nootachtigs en het zo kenmerkende pepertje. Dit type is juist een uitstekende bewaarwijn (10 – 15 jaar) .

Wijnwetgeving en etikettering
Evenals in andere EU-landen is in Oostenrijk de wijnwetgeving gebaseerd op Europese regels. Maar de Oostenrijkse regels gaan veel verder dan Europa voorschrijft: Oostenrijk heet de strengste en meest uitgebreide wijnwetgeving ter wereld. Er zijn duidelijke overeenkomsten met de Duitse wijnwet.

De VQPRD-wijnen vallen in Oostenrijk – net als in Duitsland – uiteen in 2 categoriën : Qualitätswein en Prädikatswein. Beide categorieën hebben een gecontroleerde herkomst en de opbrengst per hectare is beperkt: voor deze wijnen mag maximaal 9000 kilo per hectare worden geoogst, dat komt overeen met 67,5 hectoliter.

Als de wijnboer meer produceert, wordt de wijn gedeklasseerd. Die kan dan alleen nog als Tafelwein op de markt komen.

Prädikatsweine moeten voldoen aan een minimaal mostgewicht bij de oogst. Net als in Duitsland wordt de rijpheid van de druif beoordeeld, maar Oostenrijk meet niet in graden Oechsle, maar met de schaal van de Klosterneuburgerburger Mostwaage (KMW) Qualitätsweine mogen nog wel gechaptaliseerd worden, Kabinett- en Prädikatsweinen niet.

Alle Qualitäts- en Prädikatsweine worden twee keer door de overheid gecontroleerd :

Een wijntechnische, chemische keuring, waarbij de samenstelling wordt gecontroleerd,
Een proefcommissie, die een oordeel velt over de smaak.
De goedgekeurde wijnen krijgen een etiket, waarop het ‘ Staatliche Prüfungsnummer’ staat. Ook krijgen zij een rood-witte banderol of capsule. De consument weet dan dat de wijn aan alle eisen heeft voldaan.

DAC-ontwikkeling
Sinds 2002 werkt men in Oostenrijk met een extra, nieuw systeem voor herkomstbenamingen, die men DAC noemt. De basis voor een DAC is dat het een wijn is met regionale typiciteit, welke betrekking heeft op de druivensoort en de invloed van het ‘ terroir’ van de streek of gemeente. Wijnen met een herkenbare identiteit dus. Men wil hiermee bereiken dat deze wijnen overal ter wereld herkend worden als typische wijnen van deze druiven uit deze streek. Voor zowel witte als rode wijnen geldt dat de minerale expressie ook duidelijk naar voren moet komen.

Hier een overzicht van de Oostenrijkse DAC’s:

Weinviertel DAC : Sinds 2002, Weinviertel Reserve DAC sinds 2009 Alleen Grüner Veltliner
Weinviertel DAC , aromatisch, kruidig, peperig, geen botrytis, geen hout
Weinviertel DAC Reserve : droog, full-bodied, subtiele botrytis en/of houtlagering mogelijk
Traisental DAC sinds 2006 Grüner Veltliner en Riesling
Traisental DAC, 11,5 % alc. Traisental DAC met plaatsvermelding Ortswein), 12 % alc. Traisental DAC met plaatsvermelding en wijngaard (Ried +naam wijngaard) 12,5 % alc. geen overmatige botrytis, evenwichtig, concentratie overeenkomstig het specifieke oogstjaar
Traisental DAC Reserve >12,5 % alc.: robuuste stijl, uitgesproken regionaal karakter, veel concentraat en lange afdronk, delicate botrytis- of houttonen toegestaan
Kremstal DAC Sinds 2007 Grüner Veltliner en Riesling
Kremstal DAC 11-12 % alc. met plaatsvermelding en wijngaardnaam: geen overmatige invloed van botrytis, evenwichtig, concentratie overeenkomstig het specifieke oogstjaar
Kremstal DAC Reserve:> 12,5 % alc. robuuste stijl, uitgesproken regionaal karakter, veel concentraat en lange afdronk, delicate botrytis- of houttonen toegestaan
Kamptal DAC sinds 2008 Grüner Veltliner en Riesling
Kamptal DAC, Kamptal DAC met plaatsvermelding, Kamptal DAC met plaats- en wijngaardvermelding; geen overmatige invloed van botrytis, evenwichtig, concentratie karakteristiek voor het specifieke oogstjaar
Kamptal DAC Reserve: robuuste stijl, uitgesproken regionaal karakter, geconcentreerd met lange afdronk, delicate botrytis- en houttonen toegestaan
Neusiedlersee DAC sinds 2011, Neusiedlersee DAC Reserve sinds 2010 Zweigelt
Neusiedlersee DAC: typerend voor de druivensoort, fruitig, kruidig, rjjping in (grote) houten vaten of op roestvrij staal
Neusiedlersee DAC Reserve: typerend voor de druivensoort, fruitig, kruidig, krachtig, rijping in traditionele grote houten vaten of op barriques
Leithaberg DAC Wit sinds 2009, rood sinds 2008 Pinot blanc, Chardonnay, Neuburger, Grüner Veltliner of een blend van deze druiven, Blaufränkisch
Neusiedlersee DAC wit of rood: typerend voor de druivensoort en regio,primaire fruittonen, compact, kruidig en verfrissend, weinig of geen houtgebruik
Mittelburgerland DAC sinds 2005 Blaufränkisch
Mittelburgerland DAC: fruitige aroma’s, kruidig, full-bodied ,rijping in roestvrij stalen tanks, traditionele grote houten vaten of gebruikte barriques
Mittelburgerland DAC met wijngaardaanduiding: typerend voor de duivensoort, fruit staat op de voorgrond, kruidig, full-bodied, rijping in traditionele grote houten vaten of gebruikte barriques
Mittelburgerland DAC Reserve: fruitig, kruidig, full-bodied, rijping in traditionele grote houten vaten of barriques
Eisenberg DAC Eisenberg DAC Reserve sinds 2008, Eisenberg DAC sinds 2009 Blaufränkisch
Eisenberg DAC: primaire fruitaroma’s, mineralige en kruidige tonen, weinig of geen merkbare invloed van houtgebruik
Eisenberg DAC Reserve: fruitig, minerale en kruidige tonen, full-bodied.
Wiener Gemischter Satz DAC sinds 2013 Wijn moet bestaan uit tenminste 3 witte variëteiten uit dezelfde Weense wijngaard, die tegelijk geoogst en geperst moeten worden
Zonder single vineyard/cru : droog, fris, geen merkbare houttonen
Single vineyard/cru: hoeft niet droog te zijn, kan restsuiker bevatten, houttonen mogelijk
Rosalia DAC & Rosalia DAC Rosé Sinds 2017 Balufränkisch, Zweigelt , in de Rosé meer dan 3 druiven mogelijk
Rosalia DAC: rijk in finesse, fruitige , kruidig, aromatisch
Rosalia DAC Rosé: fris, fruitig, kruidig
Schilcherland DAC sinds oktober 2017 Blauer Wilbacher
Schilcherland DAC Klassik : een droge rosé, met een alcoholpercentage tussen 11% en 12%. Het is een frisse, fruitige wijn met aroma’s van aardbeien, rode bessen en frambozen. Ook vlierbessen en cassisaroma is gangbaar, maar er mag geen eikenaroma in zitten.
Schilcherland DAC :vergelijkbare aroma;s, maar is intenser van smaak en heeft een alcoholpercentage van minstens 12%. De naam van de wijngaard moet voorafgegaan worden door “Ried”, om wijnen van een enkele wijngaard te onderscheiden van wijnboeren of fantasienamen
NB 1: Naast de classificatie naar herkomstgebieden wordt binnen met name de wijngebieden aan de Donau naar analogie van de ontwikkelingen in Duitsland een onderscheid gemaakt in 3 klassen :

Gebietswein, de basiskwaliteit binnen het grotere herkomstgebied
Ortswein, nadere plaatsaanduiding, bijvoorbeeld ‘ Langenlois’ , binnen het wijndistrict (Gebiet) Kamptal
Riedenwein, vergelijkbaar met de ‘Cru’- of Single-vineyard wijn.
De 33 leden van de vereniging van Östenreichischen Traditionsweingüter hebben in de gebieden Kamptal, Kremstal en Traisental een 62-tal ‘Rieden’ onderscheiden, die een bijzondere status verdienen. Op het etiket mogen deze vermeld worden om daarmee de bijzondere kwaliteit van de wijn te benadrukken.

In het overzicht van de wijnbouwgebieden met een DAC missen wij een belangrijk gebied: De Wachau. Hier worden zeker karakteristieke en kwalitatief hoogwaardige wijnen gemaakt, maar het gebied kent een eigen classificatie en een eigen overheidsinstantie die de kwaliteit van de lokale wijnen beoogt te bevorderen: de Vinea Wachau Nobilus Districtus.
Wachau kent ook een eigen aanduiding voor hun droge wijnen van de Grüner Veltliner en Riesling:

Steinfeder is de lichtste met maximaal 11,5 % alcohol
Federspiel heeft wat meer structuur en fruitexpressie en heeft maximaal 12,5 % alcohol
Smaragd is de krachtigste versie met minimaal 12,5 % Dat komt overeen met een Spätlese of Auslese trocken.
Voorlopig houdt de Wachau nog vast aan deze indeling naar mostgewicht, maar er zijn al stemmen opgegaan om ook in de Wachau een klassenindeling naar herkomstgebieden of -wijngaarden te gaan invoeren.

Bronnen
www.austrianwine.com, www.oostenrijkwijnmagazine.nl, Vinum 7-8 2017, Austria Power. www.bergwijzer.nl/reportage/oostenrijk-een-intrigerend-wijnland

Gegevens

Datum:
16 april 2019
Tijd:
20:00
Evenement Categorie: